ارزيابي و سطح‌بندي روستاهاي شهرستان كيار بر اساس ميزان بهره‌مندي از شاخص‌هاي خدماتي و زيرساختي

Prioritizing and ranking villages in Kiar County based on their services amount and infrastructure indices

مروري بر ادبيات توسعه روستايي نشانگر اين واقعيت است كه علي رغم تلاش‌هايي كه تاكنون در جهت از بين بردن نابرابري‌ها و توزيع خدمات در مناطق مختلف و به‌ويژه در روستاها صورت گرفته است ولي هنوز شاهد نابرابري و عدم تعادل در توزيع خدمات و ارائه آن‌ها در سطح روستاهاي كشور هستيم به‌گونه‌اي با توجه به ارزيابي‌هاي به عمل‌آمده هنوز ميزان توسعه‌يافتگي روستاها، با توجه به شاخص‌هاي توسعه، نامتجانس و نابرابر مي‌باشد. لذا اولين گام رسيدن به توسعه و به خصوص توسعه روستايي، شناسايي وضع موجود، چگونگي توزيع خدمات و امكانات و ميزان بهره مندي هر يك از روستاها از اين خدمات اقدامي ضروري و غيرقابل‌انكار است، بر اين اساس هدف اين تحقيق مقاله بررسي، ارزيابي و سطح‌بندي روستاهاي شهرستان كيار بر اساس ميزان بهره مندي هر يك از روستاها به خدمات با استفاده از مدل شاخص مركزيت بوده است. در اين راستا مقاله حاضر با استفاده از روش‌شناسي توصيفي - تحليلي و با استفاده از 8 شاخص عمده خدماتي و تعداد 75 نماگر به اولويت‌بندي و سطح‌بندي روستاهاي شهرستان كيار پرداخته است، نتايج نشان داد كه وضعيت روستاهاي مورد مطالعه به لحاظ دسترسي به خدمات و برخورداري از سطح توسعه‌يافتگي به‌طور نابرابر و نامتجانس مي‌باشند به‌گونه‌اي كه از مجموع كل روستاهاي موردمطالعه، تعداد 4 روستا شامل روستاي دستگرد و امامزاده، دزك و خراجي به ترتيب با امتيازهايي برابر با 8.47، 8.03 و 6.51 جزء روستاهاي با بهره‌مندي از خدمات درجه يك و بيشتر مي‌باشند و فاصله بسيار زيادي با ساير روستاها ايجاد كرده‌اند.

Reviewing rural development literature indicates that despite the efforts that have made on eliminating inequalities in distributing services among different areas, there still exists some kind of inequality and imbalance in the field, especially between Iran Villages. According to the previous assessments, villages' development rates are yet heterogeneous and unequal considering developmental indexes. So, to obtain rural development the first essential and undeniable step is to identify the villages' present status quo of services and the way of distributing facilities among them. The purpose of this study, therefore, is to study and rank villages in Kiar County according to their services amount using centrality index model. In this regard, this paper applied analytic-descriptive methodology and used 8 major services indices and 75 indicators in ranking villages in Kiar. The results indicated that the villages' development level and accessibility to services are unequal, unfair and heterogeneous in such a way that among all the villages studied, 4 ones received the top-notch services which made a large gap between other villages. These villages include Dastgerd Emamzade, Dezzak, and Kharaji with 8/48, 8/03, and 6/15 scores respectively.