بررسي شاخص سازگاري در برنامه‌ريزي كاربري‌ زمين شهري به‌منظور پايداري اقتصادي شهر، مطالعه موردي: منطقه يك شهرداري تهران

Investigation of Compatibility Index in Urban Land Use Planning in Order to Stabilization the City's Economy, Case Study: Tehran 1st District

مكان يابي و ساخت كاربري­ هاي شهري در اقتصاد شهر و پايداري اقتصادي آن نقش به­ سزايي دارد. امروزه رشد ناموزون كاربري­ ها در بعضي از نواحي شهري موجب ناسازگاري و افزايش هزينه­ هاي شهري شده است. شاخص­ هاي سازگاري به ­طور مستقيم و غيرمستقيم در پايداري اقتصاد شهر تأثير گذارند. هدف اين پژوهش تحليل وضعيت كاربري زمين شهري بر اساس معيار سازگاري به ­منظور دست­يابي به پايداري اقتصادي در منطقه يك شهرداري تهران است. در اين پژوهش شاخص ­هاي سازگاري كاربري­ ها از جمله فاصله از خط گسل، همجواري كاربري­ ها با كاربري­ هاي آلوده ­كننده و مزاحم، مكانيابي كاربري ­ها بر اساس شيب زمين است. نوع پژوهش كاربردي و روش آن توصيفي- تحليلي، با بهره­ گيري از سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) و نرم ­افزار (excel) است. داده­ ها و اطلاعات جمع­ آوري شده از منابع كتابخانه­ اي و نقشه­ هاي رقومي منطقه به ­كمك GIS تحليل شده است. نتايج مشخص مي­ سازد مكان­گزيني حدود 40 درصد كاربري­ هايي كه در محدوده 700 متري خط گسل قرار دارند؛ خطرساز مي ­باشد، بيش از 20 درصد كاربري­ ها در شيب نامناسب ساخته شده ­اند، هم­چنين 0/3 درصد از كاربري ­هاي منطقه از لحاظ شاخص آلودگي و مزاحمت، وضعيت نامطلوبي دارند، در مجموع، اين فرآيند موجب خسارات مالي و جاني متنوعي مي­ گردد كه ناپايداري اقتصادي منطقه را به ­دنبال خواهد داشت.

Site Selection and spatial distribution of urban planning has an important role in the city's economy and its economic stability. Today, inharmonious distribution in some areas and the urban districts has led to conflict, increasing transport costs and environmental pollution. Compatibility index of land uses affect directly and indirectly on the stability of the city's economy. The aim of this study is to analyze the condition of urban land use based on compatibility index in order to achieve sustainable economic in Tehran 1st District. In this study compatible creterias of land uses including distance from the fault line, land uses proximity with infected and annoying user, land use site selection based on slope is used. The research is practical research and its method is descriptive-analytical method, using Geographic Information System (GIS) and (excel) software. The data and informationwas collected from library documents, Digital Maps of the study area were analyzed using GIS. Findings and results showedthat about 40% of locating is located within 700 meters from the fault line and there is a hazardous district. More than 20 % of land uses have located in inappropriate slope and about 0.3 % of land uses in terms of environmental pollution and nuisance are unfavorable land uses as well. Overall, various financial, casualties and irreparable losses to follow in present and future that finally will follow Urban Economic volatility.