بررسي عوامل محيطي موثر بر هوازدگي و تخريب خانه هاي سنگي - مخروطي شكل روستاي كندوان

Environmental Effects of Weathering and Degradation of Rocky Cone Shape Houses in the Kandovan Village

روستاي كندوان با خانه ­هاي سنگي و مخروطي شكل خود يكي از جاذبه­ هاي گردشگري استان آذربايجان شرقي است. بررسي­ ها نشان مي­ دهد كه سنگ­ هاي مخروطي شكل مذكور به وسيله عوامل محيطي در حال هوازدگي، فرسايش و تخريب مي­‌باشند. براي بررسي اين موضوع، ضمن بررسي­ هاي محلي، از بخش­ هاي سالم و هوازده توده سنگ خانه ­ها نمونه ­برداري شده و با استفاده از آزمايش ­هاي تر - خشك شدن، ذوب - انجماد و آناليز اشعه ايكس، تأثير عوامل اقليمي و آب و هوايي بر روي ويژگي­هاي فيزيكي و شيميايي آن­ها مورد مطالعه قرار گرفته است. هم­چنين مشخصات شكستگي ­هاي موجود در توده سنگ كندوان اندازه­ گيري شده و توسط نرم ­افزار Dips تحليل گرديده و سه دسته شكستگي اصلي در آن تشخيص داده شده است. اگرچه با فرسايش در امتداد اين شكستگي‌ها، سنگ ­هاي مخروطي شكل و كله قندي روستاي كندوان شكل گرفته، ولي احتمال تخريب خانه ­ها به­ واسطه تدوام فرسايش در امتداد آن­ها وجود دارد. نتايج حاصل از بررسي­ هاي آب و هوايي، آزماي ش­ها و آناليزها نشان مي ­دهد كه سطوح سنگي در اثر عوامل محيطي دچار هوازدگي، فرسايش و تخريب مي‌شوند. البته به ­دليل عدم حضور آب كافي و دماي مناسب براي هوازدگي شيميايي، كاني­ هاي رسي بر روي سنگ چندان تشكيل نشده‌اند. شرايط اقليمي منطقه تأثير چنداني بر روي روند هوازدگي فيزيكي و شيميايي خانه ­هاي سنگي روستاي كندوان نداشته است و فقط قشر سطحي آن­ها هوازده و تخريب شده است. البته در صورت ادامه فرايند هوازدگي و فرسايش و انجام نشدن اقدامات حفاظتي و مرمتي، احتمال تخريب بيش­تر سنگ­ها وجود دارد.

Kandovan village with cone-shaped rocky houses is one of the tourist attractions in East Azerbaijan Province of Iran. Investigations show that the cone-shaped rocks are eroded and deteriorated by environmental factors. For investigation on this issue, in addition to the field word, the samples were taken from fresh and weathered parts of the rock mass of houses and we studied the effects of climate and weather factores on their physical and chemical properties using freezing-thawing, wetting-drying and X-ray diffraction testes. Also fractures characteristics of Kandovan rock mass was measured and analyzed by using a computer program called "Dips" and three major fractures were detected in its erosion on rocky created cone-shaped houses. There is the chance of degradation of houses due to continuing erosion along them. The results of the climate data, tests and analyzes show that rock surface were damaged and eroded by environmental factors but due to lack of appropriate water and suitable temperature for chemical weathering, there are no traces of clay minerals in the rock. Area climate condition does not show significant effect on physical and chemical weathering process of the cone-shaped rocky houses and only a thin layer of them has been damaged but there is the possibility of further damage of rocks due to continuing weathering and erosion processes and lack of conservation and restoration actions.