بررسي و ارزيابي تطبيقي سرزندگي شهري در محله هاي اختصاصي و محلات سنتي با رويكرد توسعه پايدار در جغرافيا: مطالعه موردي كلان‌ شهر تبريز

Comparative evaluation of urban vitality in Gated residential complexes and traditional neighborhoods: Case Study Charandab neighborhood and Aseman exclusive residential complex

پايداري و سرزندگي شهري از جمله موضوعاتي است كه در طي چند دهه اخير، مفاهيم كيفي برنامه ­ريزي شهري را تحت تأثير قرار داده است. محيط­ هايي كه از نظر مولفه­ هاي كالبدي - فيزيكي، اكولوژيكي، اجتماعي و فرهنگي و اقتصادي در سطح مطلوبي قرار دارند، به همان اندازه از نظر سرزندگي شهري و پيامدهاي مثبت آن يعني از كيفيت زندگي مناسبي برخوردار هستند. با توجه به متنوع بودن بافت­ هاي شهري و انواع متفاوت مسكن و گسترش نوع خاصي از مجتمع­ هاي زيستي تحت عنوان محله­ هاي اختصاصي، تعيين ميزان سرزندگي شهري به صورت مطالعه تطبيقي بين محلات سنتي و مجتمع­ هاي مسكوني براي تقويت ابعاد مثبت و كاهش موانع سرزندگي ضروري است. مقاله حاضر با نشان دادن اهميت سرزندگي شهري به عنوان عامل مؤثر در بهبود كيفيت فضاهاي شهري به ارزيابي تطبيقي سر زندگي شهري در مجتمع‌هاي مسكوني اختصاصي و محلات سنتي مي­ پردازد. براي اين منظور محله سنتي چرنداب و مجتمع مسكوني آسمان تبريز (به عنوان محله اختصاصي شده) جهت سنجش ميزان سرزندگي شهري انتخاب گرديدند. روش تحقيق حاضر توصيفي - تحليلي است و از ابزار مطالعات اسنادي و پرسشنامه براي جمع­ آوري اطلاعات استفاده شده است. تجزيه و تحليل داده ­ها در نرم افزار SPSS انجام يافته است. نتايج تحقيق نشان مي­دهد كه تفاوت معنا داري از نظر پايداري و سرزندگي شهري بين محلات سنتي و محله ­هاي اختصاصي وجود دارد. همچنين بين مولفه­ هاي اجتماعي وكالبدي و ميزان پايداري و احساس سرزندگي ساكنين ارتباط مثبت و معني داري وجود دارد. بطوري كه همبستگي بين متغيرهاي بررسي برابر با 0.488 مي­ باشد. ضريب تعيين 0.23 نشان مي­ دهد كه 23 درصد تغييرات سرزندگي شهري مربوط به مؤلفه‌هاي اجتماعي و كالبدي است.

Urban liveliness is one of the topics that affected quality concepts of urban planning in recent decades. Places where from the index of physical, ecological, social, cultural and economic level point of view are desirable, as much as of urban liveliness and its consequences of good quality of life. Determining the verities of urban texture and different kinds of housing and expansion of typical living complexes as especial residential complexes, determining the level of urban liveliness for a comparative study between traditional neighborhoods and housing complexes are essential to strengthen the positive aspects and to reduce liveliness barriers. The present study comparatively evaluates urban liveliness in especial residential complexes and traditional neighborhoods by showing the importance of urban liveliness as an effective factor in the improvement of urban spaces. To do this, Charandab traditional neighborhood and Asemane Tabriz residential complexes are selected to measure the amount of urban liveliness. The research was descriptive-analytical and use documentary research tools and questionnaires to collect information. Data analysis was conducted in SPSS software. The result of present study shows that there are significant differences between urban liveliness of traditional neighborhoods and especial residential complexes. Also there is a positive relationship between social and physical component and liveliness.