درك از خود و عوامل مرتبط با آن در دختران نوجوان مبتني بر الگوي سازگاري "روي"

Adolescent Girls’ Self-Concept and Its Related Factors Based on Roy Adaptation Model

درك از خود، يكي از مهم‌ترين عوامل سلامت فردي در دوران نوجواني است. الگوي سازگاري "روي" يكي از الگوهاي پرستاري است كه به‌طور ويژه اين متغير را مورد بررسي قرار داده است. هدف از اين مطالعه، بررسي درك از خود دختران نوجوان شهرستان گناباد و عوامل مرتبط با آن مبتني بر الگوي سازگاري "روي" بود. ابزار و روش‌ها: در اين مطالعه توصيفي- مقطعي در سال 1394 در شهرستان گناباد، 270 دختر نوجوان به‌روش نمونه‌گيري تصادفي خوشه‌اي متناسب با حجم از سه مركز بهداشتي- درماني انتخاب شدند. ابزار گردآوري داده‌ها، پرسش‌نامه اطلاعات جمعيت‌شناختي و پرسش‌نامه پژوهشگرساخته بررسي درك از خود دختران نوجوان مبتني بر الگوي سازگاري "روي" بود. داده‌ها به‌كمك نرم‌افزار SPSS 22 و با استفاده از آمار توصيفي و آزمون‌هاي آماري همبستگي اسپيرمن و مجذور كاي تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها: ميانگين نمره درك از خود دختران نوجوان 06/19±01/182 بود. 125 نفر (6/46%) از دختران نوجوان در سطح خوب و 143 نفر (4/53%) در سطح متوسط قرار گرفتند. بين سن با درك از خود ثابت (03/0=p؛ 13/0-=r)، بين وضعيت اقتصادي با درك از خود معنوي- اخلاقي (02/0=p؛ 15/0=r) و خود ثابت (02/0=p؛ 11/0=r)، بين سطح تحصيلات پدر با درك از خود ثابت (04/0=p؛ 12/0=r) و بين شغل پدر با درك از خود ذهني (04/0=p؛ 13/0=r) ارتباط معني‌دار وجود داشت. نتيجه‌گيري: بيش از نيمي از دختران نوجوان شهرستان گناباد، درك از خود در حد متوسط دارند و اكثريت آنان در حيطه خود عيني در سطح ضعيف و متوسط قرار مي‌گيرند.

One of the most important factors of individual health in the adolescents is the self-concept. As a nursing model, the Roy adaptation model mainly investigates the factor. The aim of the study was to investigate the self-concept and its related factors in the adolescent girls in Gonabad Township, based on the Roy adaptation model. Instrument & Methods: In the descriptive cross-sectional study, 270 adolescent girls were studied in Gonabad Township, Iran, in 2015. The subjects were selected from three health-care centers via stratified cluster random sampling method. Data was collected using a demographic questionnaire and a researcher-made inventory assessing the self-concept in the adolescent girls based on the Roy adaptation model. Data was analyzed by SPSS 22 software using descriptive statistics and Spearman’s correlational and Chi-square tests. Findings: The mean self-concept score of the adolescent girls was 281.10±19.06. 125 girls (46.6%) and 143 girls (53.4%) were good and moderate, respectively. Age and the constant self-concept (p=0.03; r=-0.13), the economic status and the moral-spiritual self-concept (p=0.02; r=0.15), as well as the constant self-concept (p=0.02; r=0.11), father’s educational level and the constant self-concept (p=0.04; r=0.12), and father’s occupation and the mental self-concept (p=0.04; r=0.13) were significantly correlated. Conclusion: The self-concept is moderate in more than a half of the adolescent girls in Gonabad Township. In addition, most of them have weak or moderate objective self.