مكان يابي دفن زباله هاي شهري با استفاده از تكنيك هاي اطلاعات مكاني و تحليل سلسله مراتبي: مطالعه موردي شهرستان مراغه

Landfill Site Selection Using Spatial Information Technologies and AHP: A Case Study of Marageh, Iran

عدم مديريت در دفع بهداشتي زباله نشانه ­اي از فقدان برنامه ­ريزي و عدم توجه به مسايل مختلف زيست محيطي است. با رشد سريع مناطق شهري جايگاه­ هاي دفع ناكافي به­ نظر آمده و اثر مستقيمي بر روي هزينه ­ها در محل­ هاي دور افتاده و كوچك دارد. لذا با اين رويكرد هدف از تحقيق حاضر، مكان­يابي دفع زباله­ هاي شهري شهرستان مراغه با موقع رياضي ً46 َ07 ْ46 تا ً33 َ43 ْ46 طول شرقي و ً52 َ00 ْ37 تا ً35 َ44 ْ37 عرض شمالي است. اين شهرستان با وجود جمعيت بالاي آن فاقد مركزي بهداشتي جهت دفع زباله­ هاي شهري مي ­باشد و اين مسأله براي ساكنان اين شهرستان مشكلات زيست محيطي عديده ­اي را به­ وجود آورده است. به اين منظور با استفاده از مدل تحليل سلسله ­مراتبي و با بهره ­گيري از تصاوير ماهواره ­اي و عمليات ميداني و نمونه ­برداري از منطقه­ مورد مطالعه، متغيرهاي متعددي در راستاي انتخاب بهترين مكان براي دفع بهداشتي زباله ­هاي شهري مورد ارزيابي قرار گرفت. از اين رو، براي هر يك از معيارهاي مورد بررسي نقشه با فرمت رستري در محيط سيستم اطلاعات جغرافيايي تهيه شد. تمامي معيارها به ­صورت دوبه ­دويي با هم مورد مقايسه قرار گرفت و در نهايت با استفاده از محيط GIS و روش AHP نقشه­ مكان­ هاي مستعد دفع زباله ­هاي شهري براي منطقه­ مورد مطالعه تهيه شد. نتايج تحليل در 5 طبقه از بسيار بالا تا بسيار ضعيف كلاس ­بندي شد. مساحت طبقه بهترين مكان استخراج شده در حدود 2972 هكتار كه معادل 1/36 درصد از شهرستان مراغه مي­ باشد را در برمي­گيرد. و در نهايت اين­كه با توجه به عمليات ميداني انجام شده و مطابقت با نقشه استخراج شده در محيط GIS، مساعدترين منطقه در نزديكي روستاي آغچه كهل و به فاصله­ 15 كيلومتري از شهر مراغه انتخاب شد كه در اولويت بهينه­ پژوهشگر مي ­باشد.

Insufficient garbage hygienic burial is a sign of lack of planning and economic efficiency and a warning to environmental issues. By rapid development of urban area, place of garbage burial is considered insufficient and it affects directly the expenditure in remote and small regions. Thus by this approach the present paper aims to localize the urban garbage burial in Marageh in mathematical situation of east 46 ̊07́ 46˝-46 ̊ 43́ 33˝ and north 37 ̊00́ 52˝-37 ̊44́ 35˝. With high population, this city lacks healthy center for urban garbage disposal and this causes environmental problems. By using AHP and satellite images, field operations and sampling from case study area, different variables were evaluated in order to choose the best location for urban garbage lanfill. A map was prepared with raster format in GIS for each variable layer. All criteria were compared in pair and finally the map of suitable locations for urban garbage landfill were proposed. The results of analysis were categorized in five classified from significant to very weak, so that the region with 2972 ha of area as 1.36 percent of Marageh city is covered as the best location for hygienic disposal. Finally the field operations performed and the map was drawn in GIS showing that the favorable region liesnear the village Aghcheh Kohl, whose distance is 15 km from the city of Maragha and research priorities.