تعيين گسترش زماني- مكاني پرفشار سيبري بر روي ايران و اثر آن بر تغييرات دما و بارش

Determine of Spatial-Temporal Spread of the Siberian High Pressure on Iran and its Effect on Precipitation and Temperature Changes

در اين پژوهش گسترش سامانه پرفشار سيبري و اثر آن بر عناصر اقليمي دما و بارش ايران بررسي شده است. داده‌هاي بارش، دماي حداقل و ميانگين 131 ايستگاه سينوپتيك، فشار سطح زمين دو روز قبل از بارش و سطح 500 هكتوپاسكال روز بارش در دوره 2010-1991 مطالعه شد. نتايج نشان داد فرابار سيبري در ماه دسامبر در شرايط شدت فعاليت، كل ايران را تحت تأثير قرار مي‌دهد. بيشينه فشار سيبري با حدود 1030 هكتوپاسكال در ماه ژانويه اتفاق مي‌افتد. از ماه دسامبر تا ژانويه ناوه تراز 500 هكتوپاسكال در شرق مديترانه قرار گرفته، اما از اين ماه به بعد اندكي به سمت غرب عقب‌نشيني مي‌كند. حداقل مطلق دما در شمال شرق ايران به مقدار 15- درجه سانتي‌گراد در ماه ژانويه رخ مي‌دهد. در ماه‌هاي دسامبر و ژانويه كل ايران تحت تسلط شدت پرفشار سيبري قرار مي‌گيرد، اما از ماه فوريه تا آوريل به حداقل ممكن مي‌رسد. در حالت ميانگين، از ماه مارس دماي حداقل در ايران بالاي صفر درجه سانتي‌گراد مي‌رود. در مجموع حداكثر فشار مركزي سيبري در دوره مطالعه شده 1050 هكتوپاسكال و در اواخر زمستان به 1025 هكتوپاسكال است. تعداد روزهاي بارش در ايران مركزي در اوايل حضور حداكثري پرفشار سيبري به 17 روز در ماه ژانويه و در ماه فوريه با 7 روز به حداقل ممكن مي‌رسد، اما از ماه مارس دوباره افزايش قابل توجهي مي‌يابد.

Siberian high pressure (SHP) is synoptic system that during the autumn and winter seasons on Asia is religious (Msaudian and Kaviani, 2009: 15). In the cold term of the year, the vast Siberian territory due to the clear sky and away from water sources, the more energy through the long wave radiation loses, thereupon the around air of land gradually adjacent to becomes cold high-pressure center.