تحليل توان، قابليت و جذابيت فضاهاي تجاري-اقامتي در راستاي توسعه صنعت گردشگري شهري (مطالعه موردي: مجموعه تجاري –اقامتي اميد شهر مشهد)

Capacity, capability and attractiveness analysis of commercial-residential places on developing urban tourism industry a case study: Omid commercial-residential complex, Mashhad

خدمات و امكانات گردشگري به‌عنوان يكي از بنيادي‌ترين اشكال عرضه در صنعت فراغت و تفريح، بيشترين حجم درآمدزايي را براي جوامع ميزبان پس از صنعت حمل‌ونقل و جابجايي گردشگران به وجود مي‌آورد. بررسي تجارب مقاصد توسعه‌يافته‌ي گردشگري داخلي و خارجي نشان مي‌دهد كه مقاصدي در اين عرصه درخشيده‌اند كه در نظام عرضه محصولات گردشگري خود،‌ مجهز به سيستمي سامان‌يافته و توانا در بعد تسهيلات و خدمات گردشگري به‌ويژه در زمينه تأسيسات تجاري و اقامتي هستند. پژوهش حاضر به لحاظ هدف كاربردي و از لحاظ ماهيت و روش توصيفي- تحليلي مي‌باشد. روش‌هاي گردآوري اطلاعات در اين پژوهش كتابخانه‌اي و ميداني مي‌باشد. با توجه به سيال بودن جمعيت بازديد كننده از مركز تجاري- اقامتي اميد شهر مشهد در اين پژوهش امكان محاسبه جامعه آماري وجود ندارد، از اين رو از فرمول‌هاي تعين حجم نمونه خاصي بهره گيري نشده و به صورت پيش فرض تعداد 200 پرسشنامه در محدوده مورد مطالعه پخش و جمع آوري گرديده است. در اين راستا با بهره‌گيري از پرسشنامه اقدام به جمع آوردي داده‌ها شده است. جهت تجزيه‌وتحليل داده‌ها نيز از نرم‌افزار 18 spss و تحليل‌هاي T.test، آزمون همبستگي پيرسون و آزمون رگرسيون بهره‌گيري شده است. نتايج حاصل از پژوهش نشانگر آن است كه بين شاخص‌هاي قابليت و جذابيت فضاهاي تجاري-اقامتي اميد شهر مشهد و گردشگري آن به ميزان 0.417+ درصد رابطه و همبستگي وجود دارد كه اين امر بيانگر رابطه مستقيم بين دو متغير است. در ادامه با استفاده از تحليل رگرسيون به تأثيرات هركدام از شاخص‌ها در اين همبستگي پرداخته شد. نتايج حاصل از اين آزمون نشان داد كه شاخص كالبدي و فضايي با امتياز 0.291 بيشترين ضريب تأثير و ساير شاخص‌هاي پژوهش به ترتيب با ميزان بتاي 0.219 براي شاخص كاربري و فعاليت، بتاي 0/135 براي شاخص زيست‌محيطي، بتاي 0/116 براي شاخص فرهنگي و اجتماعي و بتاي 0/107 براي شاخص ادراكي و شناختي در محدوده موردمطالعه تأثيرگذار مي ­باشند.

Tourism services and facilities as one of the most basic forms of supply in leisure and recreation industry provide the most income content for the host communities after the transport industry and tourists' movement in interval-international area. Considering the experience in developing domestic and foreign tourism purposes shows that industries emanated in this area that in their tourism product-supply system are equipped with an organized and capable system in terms of tourism facilities and services especially in commercial and residential facilities. Competition for sustainable development of urban tourism according to the tourists' needs in addition to strengthening the participation of private sectors and citizens in meeting these needs, also creating different substrate-planning platforms in this field should be important and planned in tourism executive management. The current study is done according to its functional goal and its nature and descriptive-analytical method. The data collection methods in this study are library and field ones. In this regard, the data were gathered using a questionnaire. For analyzing data, SPSS 18 software, T-test analysis, Pearson correlation test and Regression test were used. The results show that there is +0.417 percent relation and correlation between the capability and attractiveness of Omid commercial-residential places in Mashhad and its tourism which shows a direct relationship between the two variables. Then, the Regression analysis was used on the impacts of each indicator in this correlation. The test results showed that physical and spatial indicators had the highest impact factor among all the targeted indicators in this study. The other indicators are effective in the study with the Beta 0.219 for profile and activity index, Beta 0.315 for environmental index, Beta 0.116 for cultural-social index and Beta 0.107 for perceptual and cognitive index.