كيفيت زندگي دانشگاهي دانشجويان كارشناسي دانشگاه‌هاي دولتي شهر تهران: توسعه يك الگوي مبنايي

كيفيت زندگي دانشگاهي از مؤلفه‌هاي كليدي آموزش عالي كيفي و يادگيري محور است. دانشجويان از منظرهاي متعددي نظير مشتري، ذي‌نفع، كنشگر، محصول و پيامد در نظام آموزش عالي حائز اهميت‌اند. در اين مقاله باهدف ايجاد حساسيت و ارائه الگوي معين براي انديشيدن و اقدام درباره كيفيت زندگي دانشگاهي، به روش نظريه داده‌بنياد، با رويكرد استراس و كوربين، يك الگوي مبنايي براي كيفيت زندگي دانشگاهي دانشجويان كارشناسي دانشگاه‌هاي دولتي شهر تهران تدوين شده است. بر اساس تحليل محتواي مصاحبه عميق نيمه ساخت‌يافته با 35 دانشجوي منتخب به‌صورت شبه‌تصادفي، 110 مفهوم شناسايي شده است. اين مفاهيم در 30 مقوله اصلي شامل 5 مقوله شرايط علّي، 4 مقوله شرايط زمينه‌اي، 7 مقوله شرايط ميانجي، 5 مقوله راهبردها و 3 مقوله پيامدها تنظيم شده است. در الگوي مبنايي، رضايت كلي دانشجو از حضور در ميدان تحصيل و احساس آرامش و آسايش از زندگي، به‌عنوان مقوله محوري انتخاب شده است. مقوله‌هاي آموزش و توسعه جامعه دانشگاهي، به‌روزرساني و توسعه مستمر برنامه‌هاي درسي، طراحي، نگهداري و تجهيز امكانات آموزشي و عمومي پرديس، حمايت از فعاليت و تحرك دانشجويان و ارتقاي خدمات رفاهي با جلب كمك ساير نهادهاي اجتماعي- اقتصادي، مجموعه راهبردهاي لازم براي تأمين كيفيت جامع زندگي دانشگاهي تعيين شده است. اين راهبردها موجبات دستيابي به كنشگري، نشاط، مسئوليت‌پذيري و اميدواري به آينده، يادگيري متناسب و متوازن دانش، بينش و مهارت و رشد و توسعه فردي- اجتماعي دانشجو را فراهم مي‌كند. اهتمام سياست‌گذاران آموزش عالي به كيفيت زندگي دانشگاهي و تلاش براي ارتقاي آن، يكي از معيارهاي كليدي براي ارتقاي كيفيت آموزش عالي است.