تبيين تكامل برزخي بر اساس مباني فلسفي صدرالمتالهين

Explaining the Purgatorial Evolution According to Mulla Sadraייs Philosophical Foundations

تكامل نفوس انسان‌ها در برزخ از مسايل مورد تاكيد در متون ديني است؛ اما در فلسفه به سبب برخي مباني، با مشكلاتي روبه‌روست. صدرالمتالهين صريحاً آن را نفي مي‌كند، اما به نظر مي‌رسد كه بتوان بر اساس برخي مباني فلسفي صدرالمتالهين و با روشي عقلي، تكامل نفوس در برزخ را تبيين و اثبات فلسفي نمود. بر اساس برخي مباني همچون: نفي هيولاي مشايي، نفي كون و فساد در طبيعت، حركت جوهري، و تعميم حركت جوهري و سيلان به همه واقعياتي كه مشمول دگرگوني و تغيرند، مي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان نتيجه گرفت كه نفس، بلكه تمام واقعياتي كه به دليل سيلان اشتدادي يا عروض كمالات بر آن واقعيات سيال، داراي تغيير و دگرگوني‌اند، نه براي حدوث و زوال تدريجي‌شان، و نه براي عروض حوادث بر آنها نيازمند حلول در هيولا يا تعلق به آن نيستند. بنابراين نفس در كمال‌پذيري خود نيازي به هيولا ندارد و فقدان ماده و هيولا، سبب نفي تكامل نفس در برزخ نمي‌شود.

The evolution of the soul of human being in purgatory is one of the issues in the religious texts, but it is a controversial subject in philosophy. Mulla Sadra explicitly denies that, but perhaps, it is possible to explain and establish the idea of the evolution of the soul by resting on some philosophical bases of Mulla Sadra and using rational methods. According to such bases like: negation of peripatetic matter, negation of generation and corruption in nature, substantial motion and generalization of substantial motion about all the facts that undergo to change, it can be concluded that the soul and also all the facts which due to intensification of motion or the perfection that access to these intensifying facts which undergo change and transformation do not need incarnating in the matter or attachment to it. Therefore, the soul does not need the matter in its perfectibility and the lack of matter does not negate the perfection of the soul in purgatory.