معاهدة مراكش، تحولي در نظام حقوق مالكيت فكري؟! سخني در استثناي استفادة معلولان

THE REQUIREMENTS OF THE MARRAKESH TREATY; TRANSFORMATION IN THE INTELLECTUAL PROPERTY LAW?!

معاهدۀ تسهيل دسترسي به اوراق چاپي براي نابينايان، معلولان ديداري و ديگر معلولان خوانشي يا معاهدۀ مراكش با هدف تجويز استفادۀ آزاد از آثار ادبي و هنري براي بخشي از جامعۀ معلولان به تصويب رسيده است. اين معاهده كه در قالب مقرراتي مستقل به يكي از استثنائات وارد بر حقوق مالكيت فكري مي‌پردازد، تلاش مي‌كند براساس مباني حقوق بشري، امتيازاتي را براي معلولان مقرر كند. اهميت معاهدۀ مذكور از آن حيث است كه مي‌كوشد استثنائات را كه مقررات تفسيري و تكميلي‌اند، به مقوله‌اي امري مبدل سازد. نوشتار حاضر مي‌كوشد با روش تحليلي –توصيفي به اين مسئله بپردازد كه بايسته‌ها و الزامات معاهدۀ مراكش چيست؟و وضعيت نظام‌هاي ملي در برابر معاهده و استثناي مذكور چگونه است؟ مقاله سرانجام نتيجه‌گيري مي‌كند اين معاهده مي‌تواند سرآغازي براي يك تغيير مهم و اساسي در نظام حقوق مالكيت فكري تلقي شود.

Marrakesh Treaty to Facilitate Access to Published Works by Visually Impaired Persons and Persons with Print Disabilities (VIP) adopted for the part of the disabled society with the purpose of administering free use of literary and artistic works. The treaty is one of the exceptions in the form of independent regulatory that provides advantages for the persons with visual disabilities on the basis of human rights. The treaty is important as it require exceptions that are supplementary provisions. This paper with the descriptive-analytical method attempts to examine what are the necessities and requirements of the treaty? With regard to signing of the treaty by Iran after the entry into force, what changes will occur in the legal system? Finally, it can be concluded that this treaty will be the beginning of a major change in the system of intellectual property law.