مطالعه و بررسي جامعه‌شناختي نقش شبكه‌هاي اجتماعي نوين در بُعد حقوقي هويت شهروندي جوانان ايران (مورد مطالعه‌: دانش‌آموزان دوره‌ي دوم متوسطه‌ي شهر تبريز، 1394)

A sociological study of new social networks’ role in the legal citizenship identity of the youth

زمينه و هدف: هدف اصلي اين تحقيق مطالعه‌ي جامعه‌شناختي نقش شبكه‌هاي اجتماعي نوين در بُعد حقوقي هويت شهروندي جوانانِ كاربر شبكه‌هاي اجتماعي است. براي اين منظور وضعيت بُعد حقوقي هويت شهروندي كه داراي چند مؤلفه‌ي مدني، سياسي و فرهنگي بود در بين كاربران اين شبكه‌ها مورد بررسي قرار گرفت. روش: در اين تحقيق بنا بر ماهيت موضوع از روش پيمايشي بهره گرفته شد، بنابراين با استفاده از تكنيك هاي مصاحبه و پرسشنامه، داده‌هاي لازم گردآوري شده‌اند، روايي پرسشنامه توسط آلفاي كرونباخ 912/. برآورد گرديد؛ نمونه‌ي آماري 372 نفري مورد مطالعه، با روش نمونه‌گيري طبقه‌اي نسبتي از بين جوانان 16 تا 18 ساله شهر تبريز انتخاب شده‌اند. يافته‌ها: جوانان كاربر از شبكه‌هاي اجتماعي نوين بين كمتر از 1 تا بيش از 6 ساعت در شبانه‌روز استفاده مي‌كردند، بين مردان و زنان كاربر شبكه‌هاي اجتماعي در ميزان و نوع استفاده از شبكه‌ها تفاوت وجود داشت، به علاوه بين كاربران با سطوح تحصيلي متفاوت هم از نظر نوع استفاده از شبكه‌هاي اجتماعي نوين و هم از نظر هويت شهروندي، تفاوت معناداري وجود داشت. همچنين، وضعيت هويت شهروندي جوانان مورد مطالعه در بُعد حقوقي در حد متوسط ارزيابي شد و بين متغير ميزان استفاده از شبكه‌هاي اجتماعي با مؤلفه‌هاي مدني و سياسي بُعد حقوقي هويت شهروندي همبستگي خطي منفي متوسط و با مؤلفه‌ي فرهنگي بُعد حقوقي هويت شهروندي همبستگي مثبت خطي متوسط مشاهده گرديد، به علاوه نوع و ميزان استفاده از شبكه‌هاي اجتماعي نوين بر بُعد حقوقي هويت شهروندي كاربران مؤثر بوده است.

The aim of this study was to evaluate the role of new social networks in the legal aspect of identity of young citizens which included civil, political and cultural dimensions. Using the techniques of interviews and questionnaires, and a stratified sampling technique, needed data were collected from a sample of 372 subjects in the city of Tabriz who were 16- to 18 -year-old. Cronbach's alpha for reliability was 0/912. The results showed that the utilization of new social network by the youth ranged from less than 1 hour to more than 6 hours a day. Citizenship identity of young in the legal aspect was at the moderate level, and a difference was observed among men and women in the amount and type of usage. A difference was also observed between youths’ level of education and their type of usage and their citizenship identity. Amount of usage was moderately but significantly and negatively related to civic and political aspects and significantly and positively related to cultural and legal aspects of citizenship identity. Furthermore, amount and type of usage also affected legal aspect of citizenship identity.