بررسي تصميم گيري هاي اخلاقي و كاركردهاي اجرايي در نوجوانان براساس تفاوت هاي فردي در تيپ هاي زيستي شخصيت

Moral decision making and executive function in adolescents based on individual differences in biological types of personality

ابعاد زيستي شخصيت تاثير مهمي بر ابعاد روانشناختي افراد دارند و تصميم­ گيري اخلاقي و توانايي­ هاي شناختي مي­ تواند تحت تاثير اين ابعاد قرار گيرد. هدف پژوهش حاضر بررسي تصميم‌گيري‌هاي اخلاقي و كاركردهاي اجرايي بر اساس تيپ­ هاي شخصيتي صبحگاهي و شامگاهي در نوجوانان است. به همين منظور، ابتدا 362 نفر از دانش­آموزان نوجوان شهر همدان انتخاب شدند و پرسشنامه تيپ­ هاي صبحگاهي و شامگاهي (MEQ)به منظور پاسخگويي در بين آنها توزيع گرديد. سپس تعداد 51 نفر از شركت ­كنندگان اوليه بر اساس نمرات كسب شده در پرسشنامه تيپ­ هاي صبحگاهي و شام گاهي، به عنوان افراد داراي صفات شخصيتي صبحگاهي، شامگاهي و بين ­بيني براي مرحله دوم پژوهش انتخاب شدند. در نهايت، بر اساس هفت مولفه مربوط به كاركردهاي اجرايي (EF) و نيز قضاوت­ هاي اخلاقي شخصي و غيرشخصي (PIMJ) مورد ارزيابي و مطالعه قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه بين ميزان كاركردهاي اجرايي و تصميم گيري اخلاقي غيرشخصي بر اساس تيپ ­هاي صبحگاهي، شامگاهي و بين ­بيني تفاوت معناداري وجود داشت. به طوري كه افراد با تيپ شامگاهي و صبحگاهي هر يك در برخي ابعاد كاركردهاي اجرايي در مقايسه با گروه بين­بيني برتري داشتند. در مولفه تصميم ­گيري اخلاقي غيرشخصي تيپ شامگاهي در مقايسه با تيپ صبحگاهي نمرات بالاتر داشت. همچنين در تصميم­ گيري اخلاقي شخصي تفاوت معناداري يافت نشد. به نظر مي­رسد ابعاد زيستي شخصيت نقش مؤثري در كاركردهاي اجرايي و تصميم­ گيري­ ها دارند.

Biological aspects of personality have an important influence on the individual’s psychological dimensions and moral decision making and cognitive abilities can be affected by these dimensions. The aim of the present study was to investigate moral decision making and executive functions based on morning and evening personality types in adolescents. For this purpose, Initially 362 adolescent students in the city of Hamedan were selected by using multi-stage cluster sampling and the Morning and Evening Preference Types Questionnaire (MEQ) was administered to them. Of these, 51 participants were selected for the second stage based on their scores on the MEQ so that participants were divided into morning preference, evening preference and an intermediate group. Finally, seven components related to executive functions (EF) and also personal and impersonal moral decisions (PIMJ) were evaluated. Results indicated significant differences among executive functions and impersonal moral decisions based on the types of morning and evening preference. So that, individuals with morning preference and evening preference types were superior in some aspects of executive function compared to the intermediate group. In impersonal moral decision making evening preference participants had higher scores compared to Morning preference types. No significant differences were found in personal moral decision making. It seems that biological aspects of personality play an important role in executive functions and decisions.