واكاوي روانشناختي مضامين مشترك در اشعار سيد قطب و ديوان تركي شهريار

Psychological Analysis of Common Themes in Poetry of Seyyed Qotb and Turkish Collection of Shahriar

ناكامي­ ها و تضادهاي زندگي، موجب آشفتگي انسان مي­گردد و ساختار شخصيتي «من» (ego) را مختل مي ­كند. در چنين شرايطي، سيستم‌هاي دفاع رواني فعال مي ­شود تا با از بين بردن اضطراب و تشويشي كه «من» را تهديد كرده است، آرامش را دوباره به انسان برگرداند. «سيد قطب» و «شهريار» نيز، به علت عوامل مختلف فردي، اجتماعي، سياسي و...، در زندگي خويش دچار اضطراب و هيجان‌هاي نامطلوب گشته­ اند. از آنجا كه اشعار اين دو شاعر، بازتاب روان و احساس­هاي آنها است، مكانيزم­هاي دفاع رواني كه براي مقابله با اضطراب از آن استفاده كرده­اند، در شعرشان نيز نمود يافته است. جستار كنوني با روش توصيفي ـ تحليلي، و با مراجعه به كتاب­ هاي مختلف روانشناسي، به واكاوي اشعار «سيد­قطب» و ديوان تركي «شهريار» از ديدگاه روانشناختي پرداخته است. در مضامين مشترك اين دو شاعر همچون دوران كودكي، رثاء و پيري، ساز و كارهاي دفاعي مختلفي مانند «بازگشت زماني»، «همانند­سازي»، «جداسازي»، «هنجار­سازي» و... به كار رفته است.

Failures and contradictions of life cause confusion and disrupt personality structure of ego. Under such conditions, human psychological defense system is activated to overcome anxiety which threats the ego and to recover one's calmness. Seyyed Qotb and Shahriar have also infected by anxiety and unfavorable excitements in their lives, because of individual, social, political,…, factors. Since their poetries are reflection of their sentiments and mentality, the psychological defense system, used to overcome anxiety has been reflected in their poetry. The present research has analyzed the two poetries collections from psychological viewpoint, using descriptive-analytical method and through a review of various psychological books. Common concepts used in their poetry include childhood; elegy and aging, different defensive mechanisms such as back time, replication, separation and normalization, etc.