عنوان مقاله :
بررسي و نقد انتساب رباعيات مشترك خيام و مجدهمگر با استناد به نسخۀ 697 ق موزۀ بريتانيا
عنوان به زبان ديگر :
A critical review of the Rubaiyat attributed to Khayyam and Majd-e Hamgar On the basis of the manuscript, 697 A.H., at the British Museum
پديد آورندگان :
صادري، طه دانشگاه تبريز , معدن‌كن، معصومه دانشگاه تبريز , واحد، اسدالله دانشگاه تبريز
كليدواژه :
رباعيات , خيام , مجد همگر , نسخه‌پژوهي , سبكشناسي
چكيده فارسي :
بسياري از رباعيات منسوب به خيام در جايجاي متون نظم فارسي به نام شاعران ديگر نيز ضبط شده ﺍست و اين موضوع سبب شده كه پژوهشگران با ترديد در انتساب اين رباعيات به شاعري خاص، در مورد خيام و رباعيات وي نيز دستخوش خطا شوند. بيش از يك سده است كه پژوهشگران ايراني و خارجي دربارۀ صحت انتساب اين قبيل رباعيات تحقيق كردهﺍند اما ضرورت پژوهشهاي بيشتر در اين زمينه همچنان به قوت خود باقي است. اين مقاله با مطالعۀ رباعيات مشترك ميان خيام و مجد همگر در صدد بررسي و نقد صحت انتساب اين رباعيات به دو شاعر مورد بحث است. در اين پژوهش پس از ذكر هر يك از رباعيها، محل و تاريخ انتساب آنها را به هر يك از دو شاعر تعيين كرده، سپس با ذكر نسخهبدلهاي مهم، به سبكشناسي زباني و سابقۀ تاريخي رباعيات پرداختهﺍيم. مضمون رباعيهاي مورد مطالعه را با مضامين رباعيات اصيل خيام سنجيده و در نهايت نظر تحليلي خود را در مورد انتساب اين رباعيها به هر يك از دو شاعر و يا شاعر ديگر بيان كردهﺍيم.
چكيده لاتين :
A good number of the Ruba’iyat (quatrains) ascribed to Khayyam have been attributed to other poets here and there in poetry books, and this has caused researchers to cast doubt on the attribution of the Rubaiyat to this or that particular poet. However, they have also made certain mistakes regarding Khayyam and his Rubaiyat. It is over a century since both Persian and foreign scholars have investigated into the accuracy of attribution to Khayyam of these quatrains. Yet, the necessity for more research in this field holds as urgent now as ever.
By examining the Rubaiyat common between Khayyam and Majd-e Hamgar, this article is to examine and assess the validity of the attribution of these quatrains to the two poets concerned. In this study, after citing each one of the Ruabaiyat, place anddate of their attribution to either of the poets have been determined. Having mentioned the important variants of the manuscripts examined, we have addressed linguistic stylistics and historical background of the Rubaiyat, comparing the contents of the Rubaiyat under study with those of Khayyam’s genuine quatrains. In the end, we have presented our opinion on the possible attribution of these quatrains to either of the two or other poets.
