اثرات فسادمالي بر صادرات منطقه اي (مطالعه موردي: كشورهاي عضو اكو)

(The Role of Corruption in Regional Export (Case Study: ECO Countries

در سال هاي اخير بحث نقش و مكانيسم اثرگذاري فساد مالي در ممانعت از رشد تجاري بين كشورها و به تبع آن كاهش رشد اقتصادي آنها مورد مطالعه قرار گرفته است. بنا به اهميت موضوع در مقاله حاضر سعي گرديد به اين سئوال پاسخ داده شود كه «فساد مالي در بين كشورهاي عضو اكو چه تاثيري بر حجم و جهت‌دهي صادرات دوجانبه آنها خواهد داشت». بدين منظور پس از مروري بر مطالعات نظري و تجربي، الگوي تجارت فرامرزي و منطقه‌اي بين كشوري در قالب مدل جاذبه تعميم‌يافته مبتني بر متغيرهاي صادرات دوجانبه و فسادمالي معرفي و مدل جاذبه براي 10 كشور عضو سازمان همكاري‌ هاي اقتصادي اكو طي دوره زماني 2014- 2000 برآورد گرديد. طبق نتايج برآورد مدل جاذبه، اندازه بازاري كشورهاي عضو اكو بر حجم صادرات متقابل افزوده و بالعكس افزايش فاصله بين كشورهاي عضو، اثر منفي بر ارزش تجارت دوجانبه كشورهاي عضو داشته است. درضمن در راستاي پاسخ به سئوال تحقيق نتايج نشان مي‌دهد نقش و تاثيرگذاري فساد مالي بر تجارت منطقه‌اي بين كشورهاي عضو اكو يكسان نيست و مبهم است، بطوريكه افزايش ميزان فسادمالي كشورهاي واردكننده عضو اكو به نفع توسعه صادرات كشورهاي تركيه، آذربايجان، تاجيكستان و افغانستان و به زيان كشورهاي قزاقستان، تركمنستان و قرقيزستان بوده است. همچنين افزايش فساد مالي در كشورهاي واردكننده عضو اكو بر صادرات كشورهاي ايران، پاكستان و ازبكستان تاثير معني‌دار نداشته و ضريب برآوردي در سطح معني‌داري پايين است.

In the recent years, corruption has been introduced as an obstacle and deterrent factor against increasing trade and has slowed the economic growth. The present article is organized for answering to this key question “Do corruption affect the bilateral export between ECO members?” Therefor, after an historical reviewing on theoretical and experimental literature, the paper develops a theoretical model of corruption in regional trade and derives a gravity equation that relates bilateral exports to the degree of control of corruption in the importing countries as well as other factors that determine trade flows between countries. A panel data set of exports of ECO countries during 2000-2014 to the other trade partner countries together with a corruption index is utilized to estimate the gravity model. According to the results, ECO countries membership in world trade organization and increase in market size has a direct and significant relationship on the ECO countries' exports, whereas bilateral distance has a statistically significant and negative impact on value of mutual exports. Also the results indicate that an increase in the control of corruption index of the importing countries has ambiguoius effect on ECO countries' exports and the cofficient signs on the control of corruption variable is different for the countries membership, as an increase in corruption of the importing ECO countries has a positive impact on rising exports of Turkey, Azerbaijan, Tajikistan and Afghanistan, whereas it decrease exports for Kazakshtan, Turkmenistan and Kyrgyzstan. Also increaing in corruption of the importing countries has not had a statistically significant for exports in Iran, Pakistan and Uzbekistan.