نقش عوامل اجتماعي و اقتصادي در مهاجرت هاي روستايي - شهري، ناحيه نور علي بيگ ساوه

Socio economical Role of rural urban immigration Noor-ali Beig Region saveh

در نواحي روستايي با بروز محدوديت هاي ساختاري ـ عملكردي مبتني بر فعاليت هاي اقتصادي و اجتماعي روستانشينان براي به كسب فرصت هاي بهتر اقتصادي و رفاه زندگي به سكونتگاه هاي شهري مهاجرت نمايند. پژوهش حاضر، با هدف تحليل نقش آفريني عوامل اجتماعي و اقتصادي در مهاجرت روستا به شهر، به لحاظ ماهيت، توصيفي- تحليلي و از نظر هدف گذاري كاربردي است. جامعه آماري پژوهش 373 خانوار ساكن روستاهاي ناحيه نورعلي بيگ مي باشند كه از طريق نمونه گيري به روش خوشه اي منظم و با بهره گيري از ماتريس دوبُعدي فاصله، موقعيت اقتصادي ـ اجتماعي و جدول مورگان (جامعه نمونه در 16سكونتگاه روستايي) انتخاب شدند. باعنايت با به كارگيري تحليل هاي كمي پايه از آزمون برازش داده هاي گردآوري شده و ابزار پرسشنامه، به تعيين روايي از طريق قضاوت جامعه خبرگان؛ و تعيين پايائي ابزار اندازه گيري با روش آلفاي كرونباخ اقدام شد كه مقدار آلفا (با آزمون 30 نمونه اوليه) براي شاخص اقتصادي برابر با 732/0 و براي شاخص اجتماعي- فرهنگي 900/0 به دست آمد. تجزيه و تحليل داده هاي آماري با بهره گيري از سامانه هاي آماري و آزمون هاي كالموگروف اسميرنوف جهت نرمال بودن متغيرها، آزمون دوجمله اي به منظور تعيين اهميت هريك از گويه ها و آزمون تحليل واريانس فريدمن به منظور اولويت بندي عوامل، بهره گرفته شده است. نتايج حاصل از يافته هاي پژوهش بيانگر آن است كه؛ از بين گويه هاي شاخص اقتصادي موثر بر مهاجرت روستاييان، بيشترين شاخص اقتصادي اختصاص به اشتغال و كمترين آن به مربوط به شاخص مكانيزاسيون بخش كشاورزي داشته است. در شاخص اجتماعي- فرهنگي مهمترين عامل در مهاجرفرستي سكونت مناسب و نياز به پيشرفت و كسب جايگاه اجتماعي و پايين ترين آن كمبود امكانات بهداشتي و درماني است. در نهايت، براي تعديل ميزان مهاجرفرستي در ناحيه مورد پژوهش بايستي با تقويت مزيت نسبي اقتصاد روستايي و برقراري مناسبات و پيوند نظام سكونتگاهي با شهر ساوه در مقياس محلي ـ منطقه ايي مقدمات بنيان الگوي شبكه سكونتگاهي براي پايداري سكونتگاه هاي روستايي ـ شهري پايه ريزي شود.

In rural areas، because of structural-functional limitation caused by the economic and social activities، rural residents emigrate to urban settlements in order to find better economic opportunities and prosperity. The purpose of this research is to analyze the role of socio-economic factors in rural-urban immigration، in terms it’s of nature، descriptive-analytical and functional targeting. The statistical society of this research is 373 households living in villages of noor ali beige region. They were chosen by cluster sampling method and using two dimensional matrices of distance and socio-economic status and Morgan table. With regard to basic quantitative analysis، fittest test of gathering data and questionnaire were used to determine the validity of judgment by community of experts. The reliability of this instrument was measured by Cranach’s alpha method. The alpha value (by 30 sample) foe economic index is equal 0.732 and for socio-cultural index 0.900. The statistical analysis is used Kolmogorov –smirnov tests for normal variable، binomial test to determine the importance of each items and Friedman’s variance analysis to prioritize the factors. The results of the research indicate that among economic indicators affecting rural immigration ، the highest one allocate to employment and lowest relates to agricultural mechanization .In socio-cultural index، the most important factor in immigrating is the proper residence and the need for progress and social status ، and the lowest is the lack of health facilities .finally، in order to moderate immigration in the studied area، the relative advantage of rural economy should be strengthen and relations and link between rural settlement and city of saveh on local –regional scale should be established; and the basis of the settlement network model should be established for sustainability of rural-urban settlements.