وضعيت مصرف سيگار بر اساس سازه هاي الگوي بين نظريه اي در بين دانشجويان پسر

Smoking behavior among male student’s bases on trans-theoretical model

مقدمه: مصرف سيگار يك مشكل بهداشتي در كشورهاي توسعه يافته و در حال توسعه است. الگوي بين نظريه اي براي فهم تغيير رفتار به خصوص براي رفتار مرتبط با اعتياد نه تنها راهي براي فهم تغيير رفتار مطرح مي كند، بلكه پايه اي براي ارزيابي آمادگي افراد براي تغيير و مداخلات منطبق با اين آمادگي ارايه مي كند. روش كار: در مطالعه ي توصيفي تحليلي و با نمونه گيري آسان 578 فرد سيگاري و قبلا سيگاري از بين 6 دانشگاه كشور در طي آبان 1388 تا خرداد 1389 پرسشنامه ي فارسي فرم كوتاه مصرف سيگار بر اساس سازه هاي الگوي بين نظريه اي تدوين شده توسط پروچسكا، وليسر و ديكلمنته را تكميل كردند. تحليل داده ها از طريق آمار توصيفي و آزمون تحليل واريانس صورت گرفت. يافته ها: بيش از نصف افراد مورد بررسي (55/5 ٪ ) در مرحله ي پيش تفكر قرار داشتند. منافع مصرف سيگار از نظر افراد مرحلهي پيش تفكر به طور معني داري بيشتر از افراد واقع در مراحل آمادگي و نگهداري بود(P<0.05). مضرات مصرف سيگار از ديد دانشجويان واقع در مراحل تفكر و آمادگي به طور معني داري بيشتر از افراد واقع در مرحله ي نگهداري بود (P<0.05). منافع مصرف سيگار از ديدگاه افراد واقع در مرحله ي عمل نسبت به مراحل ديگر تفاوت معني داري نداشت (P>0.05).. بين خودكارآمدي و مراحل تغيير رفتار، ارتباط معني داري مشاهده شد(P<0.05) نتيجه گيري: اقدام لازم براي حركت افرادي كه به فكر ترك سيگار نبودند ضروري به نظر مي رسد. همچنين افزايش خودكارآمدي و اجتناب از موقعيتهاي وسوسه انگيز به همراه تعادل تصميم گيري از عناصر مهم برنامه ريزي و مداخله ي ترك سيگار هستند.

Introduction: Smoking is a global health problem both, in developing and developed countries. Trans-theoretical model developed for understanding of behavior change especially addictive behaviors, not only delineates a way to conceptualize behavior change, but also provides the foundation for developing assessments of an individual’s readiness for change and for tailoring interventions to actualize behavior change. Materials and Methods: In a multi central cross-sectional study and a convenience sample of 578 smoker and exsmoker from 6 universities from December 2009 through June 2010 completed three Persian versions of the short form Smoking questionnaire based on transtheoretical model developed by Prochaska, Velicer and DiClemente. Data were analyzed using descriptive statistics and ANOVA. Results: More than half of the subjects were in the precontemplation stage. The pros of smoking among subjects in the precontemplation stage were significantly higher than subjects in the preparation and maintenance stages (P<0.05). Meanwhile, the pros of smoking ratings were significantly higher for subjects in the contemplation and preparation stages than those in the stage of maintenance (P<0.05). Pros of smoking in the action stage were not significantly higher than the other stages of change (P>0.05). Significant mean differences in cons of smoking behavior emerged across the stages of change. In terms of self-efficacy/temptation construct, the results showed significant difference between the stages of change (P<0.05). Conclusion: The results provided support for advantage of increasing self-efficacy and the role of decisional balance for the intervention programs development in smoking cessation.