بررسي تأثير مهاجرت بر انباشت سرمايه انساني و رشد اقتصادي در كشورهاي در حال توسعه (2000-1975)

Investigating the Effect of Migration on Human Capital Accumulation and Economic Growth in Developing Countries (1975-2000)

يكي از پديده­ هايي كه در دهه ­هاي گذشته افزايش بي‌سابقه‌اي يافته، پديده مهاجرت بين‌المللي افراد متخصص يا فرار مغزهاست. در ابتدا تنها اثرات منفي فرار مغزها بر كشورهاي مبدأ مورد توجه قرار گرفت، اما پس از چند دهه رويكرد جديدي شكل گرفت كه بر اثرات مثبت فرار مغزها بر كشورهاي مبدأ تأكيد مي­كرد. در اين تحقيق با استفاده از داده ­هاي پنل بين كشوري، اثر فرار مغزها بر انباشت سرمايه انساني و رشد اقتصادي كشورهاي در حال توسعه در فاصله سال‌هاي 1975 تا 2000 مورد بررسي قرار گرفت. نتايج پژوهش نشان مي­دهد كه چشم‌انداز مهاجرت اثري مثبت و معنادار بر انباشت سرمايه انساني دارد و لذا مكانيسم انگيزش كه در ادبيات جديد مورد تأكيد قرار گرفته تأييد مي­شود. همچنين خود مهاجرت بالفعل نيز در هر دوره اثر منفي بر انباشت سرمايه انساني دارد. با توجه به آزمون والد مي­توان گفت كه از لحاظ آماري مجموع برآيند اثرات چشم‌انداز مهاجرت (اثر انگيزشي مثبت) و خود مهاجرت (اثر منفي) بر انباشت سرمايه انساني كشور مبدأ همديگر را خنثي مي­كنند. در مرحله بعدي اثر مهاجرت افراد متخصص بر رشد اقتصادي مورد بررسي قرار گرفت، نتايج پژوهش نشان داد كه اثر مهاجرت فرار مغزها بر رشد اقتصادي كشور مبدأ منفي است.

Migration of highly talented people (brain drain) has increased sharply in recent decades. In the past, it was supposed that brain drain just had negative effects on the origin countries. But, it is confirmed now that migration might have positive effects on those countries, too.We examine the effects of the brain drain on the formation of human capital and economic growth of the origin countries (developing countries) during 1975 to 2000 by using panel data method. Our results show that the prospect of migration has a positive and significant effect on the formation of human capital via the incentive mechanism. On the other hand, the direct effect of migration of highly educated people on human capital accumulation of the country of origin is negative. Our findings imply that those opposite effects cancel out each other. Therefore, the net effect of migration on human capital accumulation is zero. Also, we examine the effect of brain drain on economic growth in the country of origin. Our findings indicate that migration of skilled or highly educated people has a negative and significant effect on the economic growth of those countries. So, our results do not imply a brain gain for sending countries.