طراحي يك مدل تركيبي گروه محور ذهني-عيني به منظور رتبه بندي اعتباري

Designing a Group Based New Hybrid Subjective Objective Model for Credit Rating

‌رتبه‌بندي اعتباري از موضوعات مورد توجه محققين بوده است. از سوي ديگر كاربرد آن در انتخاب مشتريان براي اعطاي تسهيلات اين موضوع را براي فعالان اين حوزه مهم كرده است. ازاين‌رو در اين مقاله با به‌كارگيري هم‌زمان مزاياي مدل عيني (رياضي) و مدل ذهني (استفاده از نظرات خبرگان)، مدل جديد رتبه‌بندي اعتباري ارائه شده است. مزاياي مدل پيشنهادي در مقايسه با مدل‌هاي موجود از سه منظر قابل توجه است. نخست آنكه امكان رتبه‌بندي شركت‌هاي توليدي كه از منظر بخش و اندازه در گروه‌هاي مختلف صنعتي قرار دارند، فراهم مي‌شود. دوم آنكه، در مدل پيشنهادي، امتياز اعتباري شركت‌ها به‌صورت مقايسه‌اي محاسبه مي‌شود. سومين و مهم‌ترين مزيت مدل پيشنهادي تلفيق مدل‌هاي ذهني و مدل‌هاي عيني است كه ضمن بهره‌مندي از مدل رياضي، نظرات كارشناسان خبره نيز بر روي امتياز نهايي اعمال مي‌شود. براي نمايش چگونگي اجراي مدل، از اطلاعات 60 شركت سازمان بورس اوراق بهادار ‌استفاده‌شده و براي بخش ذهني آن، نظرات 5 كارشناس خبره موسسه مالي اخذ‌ شده است.

Credit rating is one of the issues that researchers are interested in. On the other hand, this is important for decision-makers in this area because it is a vital tool for choosing the best customers. Therefore the main purpose of this paper is to design an integrated model with subjective and objective approaches. Advantages of the proposed model are significant in three aspects. First, it is possible to rank companies from the aspect of sectors and sizes in different industrial sectors. In other aspects, the proposed model can calculate credit scores as a comparative model and the most important advantage of the model is that it is a combination of subjective models (the experts) and objective model (mathematical models). In this research, we used the information of 60 companies of Stock Exchange and five financial experts help for the subjective section. Since the proposed model has two-stage, the output of the model shows that it is possible to calculate coefficients of criteria for each and for each size of the industry and it is possible to rank companies Accurately. The results showed that the use of this model can provide an accurate and fair rating. Especially the issue of industry and mining companies and agricultural companies is more evident.