سيري در انديشه سياسي و اجتماعي پروين اعتصامي

Political and social perception in Sierra sublime

در اين مقاله با تقسيم شاعران به سه نحله كلي سياست پردازان ، سياست گريزان و شاعران متعهد از منظر نسبت شعر و انديشه سياسي آنان ، به جستجوي انديشه ها و رويكردهاي سياسي و اجتماعي پروين اعتصامي از خلال اشعار او مي پردازيم و نمونه هايي از شعر سياسي و اجتماعي او را در اين عرصه ها تقسيم بندي و ارائه مي كنيم . آن گاه با نقل آرا و داوري هاي ناقدان و صاحب نظران در باب انديشه ها و مواضع متجلي در سروده هاي پروين ، اين داوري ها را نيز در سه دسته كلي قرار مي دهيم . برخي پروين را فاقد انديشه هاي سياسي و اجتماعي مشخص و منسجم و افكار او را در مجموع گذاشته گرا ، ايستا ، سنتي ، محافظه كارانه و غير انقلابي خوانده اند .بعضي متقابلاً وي را نوگرا ، زمان شناس ، تحول خواه ، پيكار جو و انقلابي دانسته اند ، و سرانجام جمعي در ميانه اين دو طيف با نگاهي بينابيني و متعادل تر به درون مايه هاي سياسي و اجتماعي شعر پروين نگريسته و احياناً نوعي دوگانگي ،ابهام و تناقضدر آن يافته اند . مدعاي اين مقاله آن است كه پروين اعتصامي را نه شاعري سياست پرداز و سياسي سرا و نه سراينده اي سياست گريز و فارغ از دغدغه هاي سياسي و اجتماعي ، بلكه شاعري متعهد مي توان خواند و سروده هاي او نيز واجد يكانگي و يكسره تجلي تعهد شاعر و نمود متناسب آن به نسبت مقولات مختلف اخلاقي ، اجتماعي و سياسي است .