سير تحول جنبش الغاي مجازات اعدام در شوراي اروپا

Sear transformation death penalty abolition movement in European Council

مجازات اعدام از ديرباز مورد توجه حقوقدانان و صاحبنظران بوده است و هم اكنون نيز يكي از مسايل بحث برانگيز حقوق بين الملل بشر محسوب مي شود. با توجه به تحولاتي كه در عرصه حقوق بشر رخ داده است. امروزه در جهان حركتي براي الغاي اين مجازات آغاز شده است كه سازمانهاي بين المللي آن را هدايت و رهبري مي كنند. در كنار سازمانهاي بين المللي عام همچون سازمان ملل متحد، فعاليتهاي شوراي اروپا به عنوان يك سازمان منطقه اي نيز در خور توجه است. اين سازمان كه در سال 1949 تاسيس شده است و تاكنون 46 كشور به عضويت آن در آمده اند، توانسته است با طرح و تصويب پروتكلهاي الحاقي شماره 6 و 13 كه منضم به كنوانسيون اروپايي حمايت از حقوق بشر و آزاديهاي اساسي هستند. نقش مهمي را در جهت الغاي اين مجازات ايفا كند. اين دو پروتكل مجازات اعدام را براي تمامي اعضاي شوراي اروپا ممنوع كرده اند و جنبش جديدي را در اين زمينه پديد آورده اند كه مي تواند الگويي براي ساير سازمانهاي بين المللي محسوب شود. با اين حال به رغم تمامي تلاشهاي انجام شده، هنوز هم در اسناد فوق الذكر ابهاماتي وجود دارد كه مي تواند زمينه اي براي سوء استفاده كشورهاي عضو باشد؛ از جمله ماده 2 كنوانسيون اروپايي حمايت از حقوق بشر و آزاديهاي اساسي كه مجازات اعدام را به عنوان استثنايي بر حق حيات مي پذيرد. پروتكلهاي الحاقي نيز هر چند سعي كرده اند نقش ماده 2 كنوانسيون را كمرنگ سازند، اما هنوز هم ميان مفاد اين پروتكل و كنوانسيون تعارضاتي وجود دارد كه نمي توان از آنها چشم پوشي كرد. مقاله حاضر درصدد است با بهره گيري از اسناد حقوقي فوق الذكر و رويه قضايي ديوان اروپايي حقوق بشر در اين زمينه، پرونده پرفراز و نشيب لغو مجازات اعدام در شوراي اروپا را بررسي و در نهايت وضعيت كنوني اين مجازات در اروپا را براي خواننده تبيين نمايد.