اعتبار صحت ظاهري در حقوق مدني (بحثي در حقوق ايران و فرانسه)

Health trust appearances in civil rights ( rights in Iran and France scoping

توجه به حسن نيت و ناآگاهي معامله كننده از جهت حفظ نظم عمومي و اعتماد و اطمينان در قراردادها موجب شده كه در كشورهاي پيشرفته، حقوق ظاهري زوال تاثير واقعيت حقوقي را عموما در پي داشته باشد. به عبارت ديگر، اصل ظهور يا صورت ظاهر شمول عام يافته است. وقتي تصرف در زمينه اموال منقول دليل مالكيت باشد، مي بايد معامله كننده با متصرف از آثار اعلام بطلان آن نقل و انتقال يا يكي از انتقالات پيشين مصون و محفوظ بماند؛ و در نتيجه معامله نسبت به اين نوع اموال كه بسيار مورد داد و ستد هستند با آرامش و امنيت كافي و بي دغدغه و بدون فوت وقت روال عادي خود را در پيش گيرد. همين ايمني را معامله كننده ناآگاه با مالك ظاهري مال منقول يا غيرمنقول واجد سند مالكيت قطع نظر از موضوع تصرف آن خواهد داشت، و سرانجام طرف معامله با نماينده ظاهري كه طبق سند درخور پذيرش به مال غير معامله مي كند، از همان حمايتهاي قانوني بهره مند خواهد گرديد. البته، مالك واقعي كه با سهل انگاري مال خود و اسناد مربوط بدان را از دست داده، بايد قبول زحمت نموده، به مالك يا نماينده ظاهري مراجعه كند. در واقع، حقوق جديد از مالك واقعي سهل انگار در مقابل انتقال گيرنده با حسن نيت حمايت نمي كند، زيرا شخص اخير با فرض ناآگاهي و رعايت كليه مراقبتها و دقتهاي يك فرد معقول جامعه، مع ذلك فريب ظاهري درست و قانوني را خورده و با كسي معامله كرده كه به رغم ظواهر مالك واقعي نبوده و هر كس ديگر هم قطعا در همان شرايط بدان گونه عمل مي نمود. پس حقا با چه سرزنش منطقي مي توان مال خريداري شده را به همراه اجرت المثل از وي بازستانيد؟!