واگرايي و همگرايي «مسئوليت كيفري فردي» و «مسئوليت بين المللي دولت»: تأملي در اوراق پرونده جنگ شيميايي عراق عليه ايران

Convergence and divergence of Individual criminal responsibility and international responsibility of States for wrongful acts: Taking a Look at Iran- Iraq War Case (1980)

استفاده نيروهاي عراقي از سلاح هاي شيميايي عليه نظاميان و غيرنظاميان ايراني در طول جنگ از يك سوي، مسؤوليت كيفري افراد ذيربط به علت ارتكاب جنايت جنگي را به دنبال دارد، و از سوي ديگر مسؤوليت بين المللي دولت عراق را دامن مي زند. فقدان مسؤوليت كيفري دولت در حقوق بين الملل، انتساب اعمال جنايي به دولتمردان و فرماندهان را مخدوش نمي سازد و انتساب مسؤوليت كيفري به افراد نيز مسؤوليت بين المللي دولت عراق ناشي از اعمال متخلفانه بين المللي را منتفي نمي نمايد. همبودي و تقارن اين دو مسؤوليت در دو حوزه مسؤوليت بين المللي كيفري و غيركيفري در اساسنامه ها و رويه هاي دادگاه هاي كيفري بين المللي و طرحهاي 2001 و 2011 كميسيون حقوق بين الملل سازمان ملل متحد در مورد مسؤوليت دولتها و سازمانهاي بين المللي مورد شناسايي قرار گرفته است. در اين مقاله ضمن تحليل رويه و نظريه، به همگرايي و واگرايي دو جنبه مسئوليت بين المللي از خلال بازخواني اوراق هشت سال دفاع مقدس رزمندگان ايراني پرداخته مي شود

On September 22, 1980, Iraq launched an invasion against Iran. The Iraqi army, trained and influenced by Soviet advisors, had organic chemical warfare units and a wide variety of chemical materials and delivery systems. The continuous use of chemical weapons by Iraq against Iran during the war was indeed in violation of Iraq's obligations under 1952 Geneva Convention Protocol and also the principals of international humanitarian law. However taking a look at Iran-Iraq war demonstrates that two aspects of responsibility in this case could be distinguished. While the perpetrators of war crimes are responsible for the acts in their individual capacity, the State is also responsible for its international wrongful acts. In this article the different aspects of the case will be examined in theory and practice.