مسئوليت بين‌المللي اشتقاقي ناشي از كمك يا مساعدت با تاكيد بر قضيه كاربرد مهمات خوشه‌اي در يمن

Derived International Responsibility Resulted from Aid or Assistance with Emphasis on Case of Use of Cluster Munitions in Yemen

مداخله نظامي ائتلاف عربي به رهبري عربستان سعودي در بحران يمن (2015) مي تواند از زواياي مختلف در نظام حقوق بين الملل بررسي گردد. يكي از اين زوايا، قواعد ثانويه حقوق بين الملل است كه نقض قواعد اوليه حقوق بين الملل را تعيين و آثار و پيامدهاي آن را مشخص مي كند. اصولاً هر دولتي، مسئول فعل متخلفانه اي است كه خود مرتكب آن شده اما ضروريات و اقتضائات ديگري همچون حاكميت قانون و جبران خسارت طرف زيان ديده، ايجاب مي كند تا در برخي وضعيت ها، دولتي در قبال فعل متخلفانه ي دولتي ديگر واجد مسئوليت باشد. يكي از اين وضعيت ها، مسئوليت اشتقاقي ناشي از كمك يا مساعدت در ارتكاب تخلف بين المللي از جانب دولتي ديگر است. كاربرد مهمات خوشه اي از سوي دولت عربستان عليه مواضعي در يمن و چگونگي تسليح اين دولت به اين مهمات توسط دولت/دولت هاي ثالث مي تواند در پرتو مسئوليت بين المللي اشتقاقي مورد بررسي قرار گيرد. اين نوشتار، تلاش مي كند با استفاده از مباني اين نوع از مسئوليت، مشخص كند كه آيا دولت/دولت هاي ثالثي كه عربستان را به سلاح هاي خوشه اي مجهز كرده اند بابت عمل اين دولت مبني بر كاربرد سلاح هاي خوشه اي مسئوليت دارند يا خير.

The Arab coalition’s military intervention in Yemen crisis (2015) which is led by Saudi Arabia can be studied through different aspects in the international law’s system. The secondary rules of international law which decide the breach of primary rules of international law and their consequences, is one of these aspects. Principally, each state is responsible for its own wrong doings, but in some cases, other considerations and necessities such as rule of law and reparation of injured party, requires a state to be held responsible regarding another state’s wrongful act. One of these cases is derived international responsibility which results from aiding or assisting another state which commits an international wrongful act. The use of cluster munitions by Saudi against positions in Yemen and armed this state with these munitions by third state/states could be examined in the light of the derived international responsibility. Using the principles of this type of responsibility, this article tries to resolve whether the third party state/states that have armed Saudi Arabia with cluster munitions, have responsibility in Saudis' usage of cluster weapons.