الگوي تصميم گيري تحت شرايط ريسك در بورس اوراق بهادار تهران مبتني بر نقطه مرجع پويا

Decision Making Model under Uncertain and Risky Situations Based on Dynamic Reference Point: Evidences from Tehran Stock Exchange

هدف پژوهش حاضر، تعيين سطح انطباق پذيري نقطه مرجع و تاكيد بر پويايي اين نقطه به عنوان عامل تعيين كننده سود و زيان سهامداران و اقدام آنان به رهاكردن و يا نگهداري سهام براساس نظريه دورنما به عنوان يكي از آخرين نظريه هاي مالي رفتاري است. برآورد نحوه انطباق پذيري نقطه مرجع و تبيين رفتار سرمايه گذاران در مواجهه با سود و زيان، ضرورت انجام پژوهش را مشخص كرده است. بدين منظور با بهره گيري از داده هاي لازم در قلمرو زماني سال هاي 1383 تا 1392، سعي شده است به مساله اصلي پژوهش پاسخ داده شود.نتايج پژوهش نشان مي دهددو متغير ميزان سود (زيان) و مدت زمان سود (زيان) و اثر همزمان آن ها در يكديگر در شكل گيري سطح نقطه مرجع و انطباق آن نقش دارند، به گونه اي كه با قرارگرفتن سرمايه گذاران در دامنه هاي خاص تعريف شده براي سود، نقطه مرجع با سطح جديد انطباق پيدا مي كند، درحالي كه قرارگرفتن سرمايه گذاران در ناحيه زيان اثر معكوسي در شكل گيري سطح جديد نقطه مرجع دارد. طبق نتايج حاصل، با درنظرگرفتن متغيرهاي استفاده شده در پژوهش، ضمن تاييد پويايي نقطه مرجع، با اتكاء به اثر تمايلي، سطح انطباق نقطه مرجع سرمايه گذاران و رفتار سرمايه گذاران نسبت به واگذاري و يا نگهداري سهام را مي توان برآورد كرد.

According to prospect theory gains and losses are measured from a reference point. In this paper we attempted to examine the Reference Point Adaptation level and its effect on future selling decisions. For this purpose, the required data of all firms listed in the Tehran Stock Exchange were used. The required data were available for at least one year during the period from 2004 to 2013.The results showed that the two variables, including profit (loss) size and time in a profit (Loss) position, and their interaction with each other, are involved in formation and adaptation of reference point. So that when investors are in the profit point, the reference point is the adaptation to a new level, while when investors are in the loss area, the adaptability of the new reference point level is reduced. Also, a larger total loss size and a longer time in a losing position are related to a downward shift in the reference point. According to the results, considering two variables, profit (loss) size and time in a profit (Loss) position, and their interaction with each other, we can estimate the investor's reference point adaptation level and predict investor's decision to capitulate or hold stock.