ارزيابي توان اكولوژيك به منظور توسعه شهري با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي (مطالعه موردي: جزيره مينو)

Ecological Capability Evaluation to Aim Urban Development Using Geographical Information System (Case Study: Minoo Island

امروزه بسياري از شهرهاي كشور ما با توجه به گسترش نامحدود و بدون برنامه ­ي خود سبب دست ­اندازي به محيط ­هاي طبيعي و از بين­ بردن آن­ها شده ­اند و در هر دوره زماني و يا در هر مكاني كه ايجاد گرديده ­اند در پيامد استقرار خود مشكلاتي را نيز در محيط زيست ايجاد­ نموده ­اند. اصولاً ايجاد شهرهاي جديد به منظور پاسخ­گويي به نيازهايي هم­چون جذب سرريز جمعيتي، تأمين مسكن و بسياري از عوامل ديگر بوده و به خاستگاه آن­ها در فرآيند توسعه از ديدگاه برنامه ­ريزي و طرح ­ريزي محيطي توجهي نگرديده است. جزيره مينو در جنوب خرمشهر در '12 o48 الي '15 o48 طول شرقي و '19 o30 الي '22 o30 عرض شمالي در استان خوزستان قرار دارد. جهت شناخت پتانسيل­ هاي توسعه شهري در جزيره مينو از روش تجزيه و تحليل سيستمي و مدل اكولوژيكي مخدوم و ابزار GIS استفاده شده است. در قالب اين فرآيند، ابتدا منابع محيط­ زيستي منطقه شناسايي گرديد. داده ­هاي رقومي و به همراه ديگر داده­ هاي توصيفي براي ايجاد پايگاه داده ها، به سامانه Arc GIS داده شد. با تلفيق و روي­هم­گذاري لايه­هاي اطلاعاتي، در سامانه Arc GIS نقشه يگان­هاي اكولوژيكي منطقه به همراه جدول ويژگي­ هاي واحد، ايجاد و نسبت به امكان­سنجي منطقه اقدام و مناطق مستعد براي توسعه شهري مشخص گرديد. نتيجه بررسي نشان مي ­دهد كه با در نظر گرفتن تمامي پارامترهاي اكولوژيكي مدل مخدوم، 85% منطقه از نظر توسعه شهري داراي توان مناسب درجه دو و 14% منطقه توان نامناسب دارند. پيشنهاد مي شود در برنامه ­ريزي راهبردي توسعه شهري، اهداف كالبدي با اهداف اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي تلفيق شده و هماهنگ و همسو پيش رود. در اين راستا محور اصلي برنامه ­ريزي شهري در جزيره مينو با اولويت­ بندي ارتقاي ساختار كالبدي و رفاه اجتماعي با توجه به توسعه پايدار محيط زيست و در نهايت توليد ثروت بايستي صورت پذيرد.

Nowadays، many of our Iranian cities because of its unlimited expansion and without planning، due to encroaching on the natural environment and have been destroying and have created problems the environment in consequence of their establishment and any time or in any place. In principal the creation of new towns is in order to responds the need such as get the overflow population، provide housing and many other factors and was not considerable to the origin of them in development process and environmental planning. The Minoo Island in Khuzestan province is along with south of Khoramshahr between 48o 12' and 48o 15' east longitude and 30o 19' to 30o 22' north latitude. To identify the potential for urban development in Minoo Island، have been used systemic analysis and Makhdoum ecological model and GIS tools. In this Method، first the area biological resources were identified. Digital data along with other descriptive data to create the database give to ArcGis system. By combining and overlying the data layer in ArcGis system، the ecological unit map with unit characteristic was created and then region feasibility attempted and suitable area for urban development were identified. The study showed with considered the all Makhdoum model ecological parameters، 85 percent of region has a suitable potential with (grade 2) and 14 % for region has not good potential for urban development. It is suggested in the strategic planning of urban development، physical goals with economics، social and cultural goals integrated coordinated and consistent proceed. In this regard، the main axis of urban planning in Minoo Island with prioritization of upgrading of physical infrastructure and social welfare for environmental sustainable development and wealth generating must be made.