پيش‌درآمدي بر اكولوژي منظر دريايي (مطالعه موردي: ساحل منطقه عسلويه)

Introduction to Seascape Ecology (Case Study: Coastal Line of Zone of Assaluye

اكولوژي و بالاخص اكولوژي منظر پديده­ اي نسبتاً نوپا در دنياي علم بيولوژيك است. اكولوژي منظر(سيماي سرزمين) به بررسي رابطه بين عملكرهاي اكولوژيكي و الگوهاي سه بعدي در زيستگاه هاي خشكي مي ­پردازد. اخيراً بسياري از مكتوبات علمي در اين حوزه حول اكوسيستم ­هاي آبي از جمله اكوسيستم ­هاي دريايي مي­ چرخد كه اكولوژي منظر دريايي نام گرفته ­است. وجود اكوسيستم­ هاي آبي متنوع و 6700 كيلومتر نوار ساحلي در ايران ضرورت پژوهش در اين حوزه را يادآور مي­ شود. در عصر حاضر كه جوامع به دنبال مهاجرت به شهرهاي ساحلي هستند و به ­سرعت از منابع غني دريايي استفاده مي­كنند، ايجاد تعادل و تعامل مثبت ميان اكوسيستم دريايي، شهري و انساني امري حياتي و مشكل است. هدف از انجام اين مطالعه معرفي عوامل و اجزاي محيط­ زيست ساحلي- دريايي است كه مي ­تواند گستره­اي از عوامل فيزيكي(مانند خشكي، آب) تا غيرفيزيكي (فرهنگ، تاريخ، چشم ­انداز) را دربرگيرد. در اين پژوهش كه از نظر ماهيت و روش توصيفي است، با استفاده از جمع­آوري اطلاعات به روش كتابخانه­اي و ميداني به توصيف اين شاخه از علم اكولوژي مي­ پردازد، تا از اين رهگذر دريچه ­اي براي جامعه علمي كشور باز نمايد. سپس به دو ويژگي مهم از منظر دريايي عسلويه يعني اجزاي تشكيل ­دهنده و نحوه پيكربندي و آرايش فضايي پرداخته مي­ شود. در تجزيه و تحليل ويژگي نخست با كمك تكنيك سوآت، نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهديد هر يك از اجزا بررسي مي ­شوند. در مورد ويژگي دوم، به كمك روي هم اندازي نقشه ­هاي هوايي و تعيين حد و مرزِ لكه­ ها، دالان­ ها و ماتريكس، پيوستگي اكولوژيكي و اتصال لكه ­هاي منطقه ساحلي به كمك دالان ­ها تجزيه و تحليل مي­ شوند

Ecology and specially landscape ecology is a relatively new field in the world of biology science. Landscape ecology studies the relationship between ecological functions and spatial patterns in the terrestrial systems. Recently many of manuscripts in this field are about aquatic ecosystems for example marine ecosystems named seascape ecology and they have allocated so high proportion themselves. Existence of variety aquatic ecosystems in Iran specially coastal line with 6700 Kilometers long emphasizes attention to this category. The high sensitivity of marine ecosystems and specially coastal lines are very important. Because nowadays communities are migrating to coastal cities and using marine resources fast. So creating normal interaction and equilibrium among marine Eco، human Eco and city Eco is vital and hard. The aim of this study is introducing marine- coastal environmental factors and components that can encompass physical factors (such as water and land) and non- physical factors (such as culture، history and view). At this research based on explaining method، it is described the branch of ecology science with method of collecting information by studying papers and books، surfing the Net and field visit to open view for Iran’s scientific community. Then it is discussed about two important features in seascape، composition and configuration. In analyzing the first feature with the help of SWOT technique، strengths، weaknesses، opportunities and threats are dumped. In the second feature with the help of overlaying maps and boundary the patches، corridors and matrix، ecological integrity and connectivity of components are dumped.