تلفات جاده‌اي گوشتخواران با تاكيد بر تلفات جاده‌اي يوزپلنگ و پلنگ در ايران

Road mortality of Carnivores with an emphasis on road casualties of cheetah and leopard in Iran

تخريب و كاهش كيفيت زيستگاه‌ها در حال حاضر از مهم‌ترين تهديدات تنوع زيستي در جهان محسوب مي‌ شوند و در حال حاضر جاده‌‌ها يكي از عوامل اصلي تخريب و از هم گسيختگي زيستگاه‌هاي حيات وحش به شمار مي‌روند. در مطالعه حاضر با بررسي ركوردهاي دريافتي از مرگ و مير پستانداران در فاصله سال‌هاي 1386 تا نيمه نخست 1394، تصادفات جاده‌اي به عنوان اولين عامل تاثير گذار بر مرگ و مير گوشت‌خواران كشور، شناسايي شد و 52 درصد از مرگ و مير پستانداران به طور مستقيم در ارتباط با تصادفات جاده‌اي تعيين شد.گوشت‌خواران با 64/42 درصد، بالاترين آمار مرگ و مير جاده‌اي را نشان دادند كه در بين گوشت‌خواران، سگ سانان بيش‌ترين درصد آمار مرگ و مير جاده‌اي را داشتند، نزديك به 63 درصد و گربه‌سانان با 20 درصد در مكان بعدي قرارگرفتند. همچنين52 درصد مرگ و مير يوزپلنگ آسياييVenaticus Acinonyx jabatus به طور مستقيم به عامل تصادفات جاده‌اي ارتباط داشت. جاده پارك ملي گلستان 39درصد از تلفات جاده‌اي حيات وحش كشور و 78 درصد از تلفات جاده‌اي پلنگ Panthera pardus saxicolor را سبب شده‌است. تصادفات جاده‌اي را بايد عامل مهمي دانست كه در حال حاضر جمعيت بسياري از گوشت‌خواران راس هرم غذايي را در معرض تهديد قرار داده است. لذا ضروريست به كارگيري روش‌هاي استاندارد براي ايمن‌سازي جاده‌ها جهت عبور حيات وحش و ساير اقدامات حفاظتي هماهنگ با برنامه‌هاي توسعه شهري و روستايي، مورد توجه تصميم‌گيران قرار گيرد.

At the moment habitat destruction and degradation are the most important threats to biodiversity in the world and the roads presently are the main causes for habitat loss and fragmentation. In this study by means of extant records of mammal mortality during 2007-2015 we found road accident is the first reason for carnivore’s fatality. 52 percent of mammal mortality directly was associated with road accident. Carnivores with 64.42% showed the highest death road، amongst carnivores، canids had the most number of road kills، nearly 63 percent and felids by 20 percent were in the next place. Meanwhile 52 percent of cheetah Acinonyx jabatus venaticus mortality directly related to road collision. The road in Golestan National Park has led 39 percent of road mortality of mammals and 78% of leopard Panthera pardus saxicolor death road. Currently road accident is known as an emerging factor and one of the severe threats for top predators’ survival. Consequently، it is necessary to apply standard procedures to make safe passage for wildlife crossing، moreover protective measures according to urban and rural development programs to be considered behalf of decision makers.