مباني نظري، اهداف و شيوه‌هاي جبران ‌خسارات در حقوق‌ رقابت

Theoretical Foundation, Objectives and Methods of Compensation in Competition Law

نقض قواعد حقوق ‌رقابت علاوه بر اثرات سوء بر كارآيي اقتصادي، سبب ورود خسارات به اشخاص نيز مي‌شود. از اين ‌رو نظام‌هاي حقوقي با طراحي سازوكارهاي قانوني، در صدد مقابله با اعمال ضدرقابتي و جبران خسارت ناشي از آن هستند. اما بررسي مباني نظري ضرر قابل ‌جبران، مقدمه ورود به بحث جبران ‌خسارت از زيان‌ديدگان مي‌باشد. وانگهي، از يك ‌سو، مقابله با خسارت ناشي از اعمال ضدرقابتي داراي مقاصد كوتاه‌مدت، از جمله جبران‌ خسارت از زيان‌ديدگان (كاركرد ترميمي حقوق ‌رقابت) است. از سوي ‌ديگر، با توسل به اعمال «خسارت ‌تنبيهي» مي‌توان مانع سوءاستفاده بنگاه ‌اقتصادي از موقعيت خود و شيوع توسل به رويه‌هاي‌ ضدرقابتي شد. حقوق ما براي مقابله با خسارات يادشده شيوه خاصي را پيش‌بيني نكرده است. با اين ‌وجود، با لحاظ ويژگي‌هاي خاص اين دسته از خسارات، بايستي ضمن توجه به مباني رايج مسئوليت ‌مدني، اصول حاكم را متناسب با در نظر گرفتن ملاحظات خاص حقوق ‌رقابت، به ‌گونه‌اي تفسير نمود كه خلأ مشهود جبران شود. به‌ همين ‌منظور، در اين نوشتار نظريه «ضرورت حمايت از حقوق به رسميت شناخته‌شده» در نظام حقوقي مطرح ‌شده است تا هم سبب رفع موانعي كه استناد به مباني سنتي مسئوليت ‌مدني، از جمله نظريه ‌تقصير ايجاد كرده است، گردد و هم براي تضمين حقوق مورد حمايت در حقوق‌ رقابت، طريق اثبات مسئوليت و شيوه جبران ‌خسارت را تسهيل كرد. بنابراين، با تلفيق قوانين موجود به نظر مي‌رسد كه منشأ اصلي ضرورت حمايت از «حقوق به رسميت شناخته‌شده» را بايد در قانون‌ مسئوليت‌ مدني، به‌ويژه ماده 1 آن و مبناي مسئوليت‌ مدني ناشي از تعدي به اين حقوق را بايد در ساير قوانين از جمله اصل 44 قانون اساسي جستجو كرد.

Not only breach of competition law's regulations has negative effect on economic efficiency، but also causes damages to persons. Since، various legal systems want to prevent anti-competitive conducts and compensate the losses that arise from these conducts، by designing various legal mechanisms. But، we should keep in mind that primarily، evaluation of theoretical bases of compensable damages is necessary to discuss injured parties' compensation issues. Study about these bases illustrates differences between various legal systems. Moreover، compensation of losses that arise from anti-competitive conducts has multilayer goals. In one hand، that wants to reach short-time aims that most important of them is compensation of injured parties or in other word compensatory aim. To reach this goal، special methods are designed; such as private and class action. On other hand، we can't condone long-time aims. Most important consideration between them is preventing the anti-competitive conducts’ occurrence that can be reached by punitive damages. Summary analysis of theoretical bases of compensable losses and current compensation methods of such losses in different legal systems، will illustrate our legal system's failures.