شرط رعايت تعهدات معاهدات دوجانبه سرمايه‌گذاري در پرتو رويه داوري بين‌المللي

Umberlla Clause in Bilateral Investment Treaties and International Arbitration

شرط «رعايت تعهدات» اخيراً در تعداد زيادي از معاهدات دوجانبه حمايت از سرمايه ­گذاري خارجي پيش ­بيني شده است. سابقه اين شرط به پيش ­بيني آن در اسناد بين­ المللي حمايت از مالكيت خارجي بر مي‌گردد. در اين مقاله تلاش شده است تا مفهوم اين شرط در پرتو سوابق درج آن در اسناد بين‌المللي و نظريه علماي حقوق بين‌الملل بررسي شود. علاوه بر اين، تفسير اين شرط در رويه‌هاي اخير مراجع داوري بين‌المللي نيز حائز اهميت است. عمدۀ بررسي مراجع داوري بين‌المللي پيرامون اين شرط، ناظر به امكان اعمال صلاحيت مراجع داوري پيش‌بيني‌شده در معاهدات دوجانبه به اختلافات قراردادي ميان سرمايه‌گذار خارجي و دولت ميزبان بر اساس مفاد اين شرط است. به عبارت ديگر اين مـسأله در رويه داوري بين‌الـمللي مطرح اسـت كه آيا بر اساس شرط «رعايت تعهدات» در معاهدات دوجانبه مي‌توان اختلافات قراردادي را به داوري مندرج در معاهدات دوجانبه ارجاع نمود يا خير. اين مسأله زماني حائز اهميت است كه قراردادهاي سرمايه‌گذاري خارجي نيز خود حاوي شرط حل‌وفصل اختلافات است. وضعيت دو شرط حل‌وفصل اختلاف مندرج در معاهده حمايت از سرمايه‌گذاري و قرارداد سرمايه‌گذاري ميان سرمايه‌گذار خارجي و دولت ميزبان و به عبارتي تعارض صلاحيت مراجع داوري مندرج در معاهده و قرارداد، مسأله‌اي است كه در آراي داوري اخير مراجع بين‌المللي مورد بررسي قرار گرفته است. در اين مقاله، اين شرط در پرتو رويه داوري بين‌المللي مورد بررسي قرار گرفته است.

The Umbrella Clause is included in many bilateral investment treaties. Previously، the clause was used in the international documents relateing to ownership of foreigners. In this article، the meaning of the clause is analyzed in view of the previous history of inserting the clause in international documents and the authoritative views of law scholars. The interpretation of the clause in international investment arbitration proceedings is important. The main issue in the proceedings is whether the tribunals provided for in bilateral investment treaties for settlement of disputes have jurisdiction for dealing with contractual disputes. In other words، the question is whether the investor can refer a contractual dispute to the treaty tribunal on the basis of the umbrella clause. This issue will become important in cases where the contract includes a clause on settelement of disputes. The position of the two clauses on settelement of disputes (one in the contract and the other in treaty) and the conflict of jurisdictions between the two tribunals had been analyzed in international investment arbitration proceedings، and has been disscused in this article.