تأثير پرايمينگ بذر بر شاخص‌هاي جوانه‌زني و فعاليت برخي آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيداني گياه ريحان (Ocimum basilicum L.) در شرايط تنش خشكي

Effect of seed priming on germination characteristics and some antioxidant enzymes activity of Basil (Ocimum basilicum L.) under drought stress conditions

تكنيك پيش تيمار بذر به‌ عنوان عامل بهبود دهنده جوانه‌زني و استقرار تحت تنش‌هاي محيطي معرفي شده است. به‌ منظور بررسي اثرات پرايمينگ بر شاخص‌هاي جوانه‌زني، رشد و فعاليت برخي از آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيداني گياه دارويي ريحان(Ocimum basilicum L.) در شرايط تنش خشكي، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با چهار تكرار در آزمايشگاه فيزيولوژي دانشگاه آزاد اسلامي واحد اردبيل در سال 1392 اجرا گرديد. تيمارهاي آزمايشي شامل تنش خشكي در چهار سطح (صفر، 4-، 8- و 12- بار) و سه پيش تيمار شامل نيترات پتاسيم با غلظتهاي 1 و 2%، آب به عنوان هيدروپرايمينگ و تيمار شاهد بود. نتايج نشان داد كه اثر تنش خشكي و پرايمينگ بر مؤلفه‌هاي جوانهزني و آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيدان معني دار بود. نتايج نشان داد كه تنش خشكي سبب كاهش درصد جوانه‌زني، سرعت جوانه‌زني، طول ريشه‌چه، طول گياهچه و افزايش ميزان فعاليت آنزيم‌هاي سوپراكسيد ديسموتاز، گلوتتيون پراكسيد، كاتالاز و آسكوربات پراكسيداز شده است. نتايج مقايسه ميانگين برهمكنش تنش خشكي و پرايمينگ نشان داد كه حداكثر ميزان فعاليت آنزيم‌هاي آنتي اكسيدان توسط پيش تيمار نيترات پتاسيم با غلظت يك درصد در سطح خشكي 12- بار حاصل شد. به‌طور كلي مي‌توان نتيجه گرفت كه پيش‌تيمار بذرهاي ريحان با نيترات پتاسيم يك درصد باعث بهبود مؤلفه‌هاي جوانه‌زني ريحان در شرايط تنش خشكي شد و تحمل گياه ريحان را در مقابل تنش خشكي با افزايش در ميزان فعاليت آنزيم‌هاي آنتي اكسيدان در مرحله جوانه‌زني افزايش داد.

Seed pre-treatment technique has been introduced as a germination and establishment enhancer under environmental stress. In order to study the effects of priming on germination characteristics growth and some antioxidant enzymes activity of basil (Ocimum basilicum L.) under drought stress conditions, a factorial experiment in a completely randomized design with four replications, at the physiology lab of the Islamic Azad University of Ardebil in 2013 was carried out. Experimental treatments include drought stress at four levels (0, -4, -8 and -12 bar) and three pre-treatments including potassium nitrate with concentrations of 1% and 2%, water as hydro priming and control treatment. The results showed that the effect of drought stress and priming on germination components and antioxidant enzymes was significant. The results showed that drought stress reduced the percentage of germination, pace of germination, rootlet length, seedling length and increased activity of superoxide dismutase, glutathione peroxidase, catalase and ascorbate peroxidase enzymes. The results of the comparison of mean interactions of drought stress and priming showed that the maximum activity of Antioxidant enzymes were obtained by pre-treatment of potassium nitrate with a concentration of 1% in a -12 bar drought level. In general, it can be concluded that basil seed pre-treatment with 1% potassium nitrate improves the basil germination parameters under drought stress conditions and increased the tolerance of basil plant to drought stress by increasing the activity of antioxidant enzymes in the germination stage.