بررسي ساختار تشريحي گامتوفيت چهار گونه از جنس Brachythecium Schimp در ايران

Gametophtye study of four Brachythecium schimp. species in Iran

جنس Brachythecium از تيره Brachytheciaceae داراي 14 گونه در ايران بوده كه در بررسي فلور خزه اي جنگل سواد كوه از استان مازندران چهار گونه اين جنس شامل B. salebrosum؛ B. rutabulum ؛ B. rivular و B. mildeanum. برا ساس مشخصات ريخت شناسي و تشريحي مقايسه شدند. نتايج نشان داد كه شكل برگ نما ̜ شكل قاعده برگ نما̜ خصوصيات رگبرگ مياني و سلول هاي انتهايي قاعده برگ از جمله صفات متمايز كننده در اين چهار گونه مي باشند .به طوري كه در B. salebrosum برگ نما تا حدودي وسرنيزه اي است وحاشيه پهنك دندانه اي بوده وسلولهاي پهنك باريك شونده تا قاعده پهنك ونزديك به رگبرگ مياني هستند. همچنين خميدگي در قسمت راس برگ ديده مي شود كه در سه گونه ديگر اين حالت ديده نمي شود. در گونه B. mildeanum چرو كيدگي حاشيه پهنك وشكل نوك برگ نما متمايز كننده گونه است.در گونه B. rivular سلول هاي قسمت گوشه قاعده پهنك مكعب- مستطيلي شكل است كه با سلول هاي ديگر برگ نما متفاوت اند. درگونه B. rutabulum راس برگ نما باريك و داراي چين خوردگي كمتر و رگبرگ مياني نرسيده به انتها و كوتاه مي باشد. همچنين خميدگي برگ نما صفت شاخص درتشخيص اين گونه است.

Brachythecium is one of the genus of Brachytheciaceae family that has 14 species in Iran specially in Hyrcanian region.Many species of Brachythecium exhibit a broad range of variation. In this study, foue species of this genus consisting B. salebrosum, B. rutabulum, B. rivular and B. mildeanum were comparised based on morphological and anatomical characters in Savadkooh forests of Mazandaran province. Our results showed that leaf shape, basal cells of leaf , margins plane and costa characters are an important to distinguish their species. B. salebrosum is charactrised by slightly falcate, lanceolate leavesrather distinctly serrulate leaf margins, narrow laminal cells almost reaching the leaf base near the costa, and a small quadrate alar region composed of subquadrate cells. In B. mildeanum leaf margin and apex shape of leaf can distinguished this taxon from another species. In B. rivular, that closely resemble B.rutabulum, distinct patches of colorless cells and basal cells are different from another lamina cells.