انعكاس بحران هويت در نمايش نامه هاي «باغ آلبالو» از چخوف و «لبخند با شكوه آقاي گيل» از رادي

The Reflection of crisis identity in “The Cherry Orchard” by Chekhov and “The Magnificent Smile of Mr. Gill” by Radi

اصلاح قوانين مالكيت زمين به عنوان بخشي از برنامه نوسازي در ايران و روسيه، رويدادي است كه دگرگوني هاي اجتماعي و سياسي گسترده اي براي هر دو كشور در پي دارد. آنتوان چخوف با نمايش نامه «باغ آلبالو» و اكبر رادي با نمايش نامه «لبخند باشكوه آقاي گيل» اصلاح قوانين مالكيت زمين و زوال طبقه اشراف زمين دار در ايران و روسيه را دستمايه قرار داده و تاثير آن بر زندگي شخصيت هايي از طبقات مختلف اجتماعي را آشكار كرده اند. اين دو نمايش نامه بازتابي از پيامدهاي تاريخي برنامه نوسازي از بالا و يا نوسازي آمرانه اي هستند كه در عصر پهلوي دوم در ايران و نيكولاي دوم در روسيه با شتاب اعمال مي شود. به همين دليل اين آثار مي توانند به عنوان يكي از منابع براي مطالعه تاريخ تطبيقي ايران و روسيه مورد توجه باشند. هر دو اثر موضعي انتقادي نسبت به برنامه نوسازي دارند. آن ها با خلق شخصيت هايي كه دچار بحران هويت هستند، بُعد تازه و ناگفته اي از پيامدهاي نوسازي آمرانه را بازتاب مي دهند كه در تحليل هاي تاريخي مغفول مانده است. بررسي شخصيت هاي دو اثر اين امكان را فراهم مي كند كه مسئله بحران هويت را به مثابه يكي از پيامدهاي برنامه نوسازي پيگيري كنيم. اين مقاله با بررسي تطبيقي زمينه هاي تاريخي آثار، تصويري از شرايط بحراني برآمده از صنعتي سازي، افول كشاورزي و دگرگوني هاي بنيادين را ترسيم مي كند. هدف از اين بررسي تطبيقي، طرح اين مسئله است كه برنامه نوسازي چگونه به دگرگوني وضعيت طبقات اجتماعي مي انجامد و بحران هويت چگونه در دو اثر از ادبيات نمايشي ايران و روسيه، با زمينه تاريخي مشابه بازنمايي شده است.

Land Reforms Program and abolishing feudalism as a part of Modernization in Iran and Russia are considered as one the most influent passages in social and political changes. Anton Chekhov in “The Cherry Orchard” and Akbar Radi in “The Magnificent Smile of Mr. Gill” are using the Land reforms and the fall of aristocracy in Iran and Russia as background and reveal the influences on characters of different social classes. These two dramas are based on authoritarian modernization in Era of Pahlavi II in Iran and Nicholas II in Russia which was done very quickly. Therefore these works can be used as appropriate references for comparative history studies about fall of landlords. Both works have a critical point of view to modernization. Both works create characters with identity crisis giving new dimension and revealing untold results of Authoritarian modernization what was ignored in history analyses. Analyzing the characters of both works prepares a process to follow the results of Identity crisis coming from modernization. This article، by comparative inquiring between plays and their historical contexts، attempts to trace a picture of critical conditions emanated from industrialization، decline of agriculture، and infrastructural alterations. The purpose of this comparative inquiry is to reveal how modernization programme result in alteration of the conditions of social classes، and in the identity crisis، which have been reflected in two Iranian and Russian plays created in similar contexts.