دو چكامه اي كه دو امير را به وطن باز آورد (يادِ بغداد «نمري» و بوي جوي موليان «رودكي»)

mansoor nemerri and Roodaki

جستار پيش رو به بررسي دو گزارش كمابيش يكسان از دو قصيده مي پردازد؛ يكي مربوط به ادبيات عرب و سده دوم هجري است و ديگري مربوط به ادبيات فارسي و سده سوم. طبق اين دو گزارش، هارون الرشيد و امير نصر ساماني كه مدتي ترك وطن كرده با شنيدن چكامه اي كه رودكي و منصور نمري مي گويند، با شتاب به موطن خود باز مي گردند. قصيده رودكي به «بوي جوي موليان» معروف است و قصيده نمري را «يادِ بغداد» ناميده ايم. در اين مقاله پس از ياد هر دو گزارش، به هم سنجي شكلي و محتوايي آن دو و تاثير احتمالي يك راوي از راوي ديگر و عواملي كه سبب شده دو قصيده در خليفه عباسي و امير ساماني موثر بيافتد، اشاره كرده ايم.....ه سوم. طبق اين دو گزارش، هارون الرشيد و امير نصر ساماني كه مدتي ترك وطن كرده با شنيدن چكامه اي كه رودكي و منصور نمري مي گويند، با شتاب به موطن خود باز مي گردند. قصيده رودكي به «بوي جوي موليان» معروف است و قصيده نمري را «يادِ بغداد» ناميده ايم. در اين مقاله پس از ياد هر دو گزارش، به هم سنجي شكلي و محتوايي آن دو و تاثير احتمالي يك راوي از راوي ديگر و عواملي كه سبب شده دو قصيده در خليفه عباسي و امير ساماني موثر بيافتد، اشاره كرده ايم.

There have always been similarities in literature of different nations. These similarities have sometimes been due to chance، imitation، or plagiarism. In fact، Arabic and Persian literature are so interwoven that they have caused such similarities. The present study aimed to examine two approximately identical reports of two odes: one Arabic ode by Mansour Nemerri (2nd Century) and one Persian ode by Roudaki (3rd century). According to these reports، Harun al-Rashid and Amir-Nasr Samani were influenced and encouraged by these odes to the extent that they returned home quickly. The Persian ode is known as “Bouye Jouye Moulian” in Persian literature، and the Arabic ode is named “Yade Baghdad” by the author of the present study. In doing so، the two odes were analyzed based on both form and content. In addition، we explored the possible influence of one narrator on the other narrator. Furthermore، the factors which contributed to the influence and encouragement of the two Amirs by the two odes were discussed. Considering the literary critics’ negative view of Arouzi Samarghandi and his trustworthiness، it could be concluded that he has copied the story of Roudaki and Amir Nasre Samani from the story of Harun al-Rashid and Mansour Nemerri.