تاثير تراكم بوته بر كارايي مصرف نور، ضريب استهلاك نوري و عملكرد دانه دو رقم آفتابگردان در شمال خوزستان

Effect of plant density on radiation use efficiency, extinction coefficient and grain yield of two sunflower cultivars in Northern Khuzestan

تراكم گياهي يكي از عوامل مهم در دستيابي گياهان به ميزان نور دريافتي است. به اين منظور آزمايشي در سال 1393-1392 بر روي دو رقم آفتابگردان در شرايط آب و هوايي شمال خوزستان، در مزرعه آموزشي دانشكده كشاورزي دانشگاه آزاد اسلامي دزفول واقع در منطقه سنجر اجرا شد. آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با سه تكرار اجرا گرديد. تراكم در چهار سطح (4/5، 5/5، 6/5 و7/5 بوته در متر مربع) و ارقام آفتابگردان شامل قرمز شاهرودي و دم سفيد درشت به عنوان فاكتورهاي آزمايشي در نظر گرفته شد. نتايج نشان داد كه اثر تراكم بر روي صفات شاخص سطح برگ، راندمان مصرف نور، عملكرد دانه، ضريب استهلاك نور و درصد جذب نور معني دار شد. بيشترين ميزان شاخص سطح برگ و كارايي مصرف نور به ترتيب با ميانگين 4/24 و 1/92 (Mj/m2/S) در رقم قرمز شاهرودي و بالاترين ضريب استهلاك نور و درصد جذب نور به ترتيب به ميزان 0/137 و 43/4 درصد در رقم دم سفيد درشت بدست آمد. با افزايش تراكم در هر دو رقم كارايي مصرف نور افزايش يافت. بيشترين عملكرد دانه در رقم دم سفيد درشت و تراكم 6/5 بوته در مترمربع با مقدار 5249/9 كيلوگرم بر هكتار بدست آمد.

Plant density is an important factor influencing light interception by plants. An experiment was carried out at Agricultural Research Farm of Islamic Azad university of Dezfolin during 2013-2014. The experiment design was factorial arranged in a randomized complete blocks design with three replications. Treatments were plant densities (4.5, 5.5, 6.5 and 7.5 plants/m2) and two sunflower cultivars (Shahroodi and Domsefid). The results showed that the effect of plant density was significant on leaf area index (LAI), radiation use efficiency (RUE), grain yield, extinction coefficient (K) and light interception (LI). The highest LAI and RUE were 4.24 and 1.92 (Mj/m2/s-1) in Shahroodi cultivar, respectively. The highest K and LI in Domsefid cultivar were 0.137 and 43.4% respectively. In general, increase in plant density in both cultivars resulted in increasing the RUE. The highest grain yield obtained in Domsefid cultivar and 6.5 plants/m2 (5249.9 kg.ha-1).