برآورد سطح برگ با برخي ويژگي‌ هاي رويشي در ارقام گندم نان و دوروم

Estimating leaf area using vegetative characteristics in some bread and durum wheat cultivars

به منظور برآورد سطح برگ با استفاده از ويژگي‌ هاي رويشي در ارقام مختلف گندم ، آزمايش مزرعه‌‌ اي در قالب طرح بلوك‌ هاي كامل تصادفي در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه آزاد اسلامي واحد رامهرمز در سال‌ هاي 87-1385 انجام شد. تيمارهاي آزمايش 13 رقم گندم نان (اترك، بيات، چمران، چناب، دز، اينيياء، كوير، مرودشت، S78-18، شيراز، زاگرس، استار، ويريناك) و دو رقم گندم دوروم (ياواروس و شوامالد) بودند. از معادلات مختلفي براي توصيف رابطه سطح برگ با ويژگي‌ هاي ذكر شده استفاده شد و سرانجام معادله تواني (y=axb) به صورت تبديل شده خطي [ln(Y)=ln(a)+b×ln(X)] به عنوان بهترين معادله تعيين گرديد. نتايج نشان داد كه اختلاف معني-داري بين ارقام در ضرايب مربوط به روابط بين سطح برگ با ويژگي‌ هاي رويشي وجود نداشت بنابراين يك معادله كلي براي همه ارقام در دو سال براي هر رابطه استفاده گرديد. معادله (R2=0/99) Y=219/2X0/96 توصيف بسيار خوبي از برآورد سطح برگ (Y) با استفاده از وزن خشك برگ (X) نشان داد، همچنين سطح برگ (Y) با استفاده از داده هاي وزن خشك اجزاي رويشي (X) بر اساس معادله (R2=0/92) Y=84/77X0/60 به خوبي برآورد گرديد. رابطه سطح برگ (Y) با تعداد كل برگ در بوته (Y) نسبت به دو رابطه بالا؛ رابطه ي مناسبي بوده ولي سطح برگ با دقت كمتري برآورد گرديد (R2=0/89،Y=1/34X1/57) و برآورد سطح برگ با استفاده از داده هاي ارتفاع بوته به خوبي انجام نشد. از اين روابط مي‌ توان براي تخمين سطح برگ به ويژه زماني كه دستگاه‌ هاي سنجش سطح برگ موجود نيست، استفاده كرد. علاوه براين، چنين روابطي قابليت كاربرد در مدل‌هاي شبيه‌ سازي گياهان زراعي را دارا هستند.

In order to investigate the relationships between leaf area (LA) with leaf dry weight ( LDW), total dry weight of vegetative organs (leaf + stem) (TDWV), total plant leaf number (TPLN) and plant height (PH); two field experiments were conducted at Research Farm of Islamic Azad University, Ramhormoz Branch during 2006-2008 with 13 bread wheat cultivars (Atrak, Bayat, Chamran, Chenab, Dez, Ineia, Kavir, Marvdasht, Shiraz and S78-18) and two durum wheat (Yavaroos and shova-Mald) cultivars. The experimental design was randomized complete blocks with four replications. Various equations including linear and none-linear equations were used to describe relationships between leaf area and mentioned characteristics. The best results were obtained with linear form power equation {ln(Y)=ln(a)+bln(x)}. Results showed that there was no significant difference between cultivars in respect to coefficients of allometric relationships. Therefore, one equation was used for all cultivars in both years. Y=219.2X0.96(R2=0.99) equation showed very good description of the estimation of leaf area (Y) Using LDW (X). Also according to Y=84.77X0.6 (R2=0.92) equation, leaf area using data of TDWV (X) was well estimated. Although relationship between LA and PTLN was suitable but LA was estimated with less precision compared to LDW and TDWV (Y=1.34X1.57, R2=0.89). Estimation of leaf area using data of PH was not well estimated. It was concluded that the equations could be used for estimation of leaf area especially when the leaf area meter device is not available or can be used in simulation models of wheat.