بررسي اثر پيش تيمار بذر با پراكسيد هيدروژن بر ويژگي‌ هاي فيزيولوژيك و وابسته به عملكرد ماش در شرايط تنش خشكي

Study the effect of pre-treatment of seed with hydrogen peroxide on physiological and yield attributes traits of mung bean (Vigna radiata L.) under drought stress conditions

به منظور بررسي پيش تيمار بذر با پراكسيد هيدروژن در تحمل به تنش خشكي ماش آزمايشي در سال 1392 در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه آزاد اسلامي واحد يادگار امام خميني شهر ري اجرا شد. اين طرح گلداني به صورت فاكتوريل و در قالب طرح پايه كاملا تصادفي با چهار تكرار اجرا گرديد. فاكتور اول آبياري در دو سطح شامل: آبياري پس از 60 و 120 ميليمتر تبخير از تشت تبخير به ترتيب به عنوان شرايط نرمال و تنش خشكي بود. فاكتور دوم نيز شامل 5 سطح خيساندن بذر در غلظت هاي مختلف پراكسيد هيدروژن (0، 30، 60، 90 و 120 ميلي مولار) به مدت 6 ساعت بود. نتايج نشان داد تنش خشكي به طور معني‌ داري ارتفاع بوته، زيست توده، عملكرد و اجزاي عملكرد، سطح برگ، شاخص سبزينگي، هدايت روزنه‌اي و محتوي آب نسبي برگ‌ هاي ماش را كاهش داد. از سوي ديگر، پيش‌ تيمار بذر با غلظت 90 ميلي مولار پراكسيد هيدروژن تمامي صفات فوق را تحت تنش خشكي افزايش داد. اين تيمار عملكرد دانه تك بوته را تحت شرايط تنش خشكي در مقايسه با عدم كاربرد آن 25 درصد افزايش داد. اين نتايج نشان داد كه تيمار بذر با پراكسيد هيدروژن از طريق افزايش شاخص سبزينگي برگ، هدايت روزنه‌ اي، محتوي آب نسبي و سطح برگ موجب بهبود رشد و تحمل به تنش خشكي در ماش گرديد.

In order to evaluate the effect of seed priming with hydrogen peroxide (H2O2) on drought tolerance of mung bean this factorial pot experiment was carried out based on a completely randomized design with 4 replications in the research field of Yadegar-e-Imam Khomeini, Shahre-rey Branch, Islamic Azad University on 2013. The first factor was irrigation, including irrigation after 60 and 120 mm evaporation from pan evaporation as normal and drought conditions, respectively. The second factor was 5 levels of seed soaking in various concentrations of H2O2 (0, 30, 60, 90 and 120 mM) for 6 hours. Results showed that drought stress significantly decreased plant height, biomass, yield and yield components, leaf area, relative chlorophyll content, stomatal conductance and relative water content. Nonetheless, pretreatment of seeds with 90 mM H2O2 increased all mentioned traits under drought conditions. This treatment raised seed yield of plant by 25% as compared to control under drought conditions. These results indicated that pretreatment with H2O2 improved growth and drought tolerance of mung bean plants by increasing chlorophyll content, stomatal conductance, relative water content and leaf area.