مدت زمان انتظار رخداد بارش در استان كردستان

Precipitation Waiting Time Duration in Kurdistan Province

براي انجام اين پژوهش داده­ هاي روزانه­ بارش 162 پيمونگاه همديد، اقليمي و بارانسنجي بر روي پهنه­ استان كردستان و 26 پيمونگاه همديد، اقليمي و باران سنجي خارج از مرز استان مربوط به تحقيقات آب و سازمان هواشناسي طي بازه­ زماني 1/1/1340 تا 1/10/1391(21/3/1961 تا31/12/2012) استفاده شد. به­ كمك روش زمين­آماري كريگينگ مقادير بارش روزانه بر روي ياخته­ هاي6×6 كيلومتر ميان­يابي و براي هر روز يك نقشه رقومي ايجاد شد. سپس داده­ هاي روزانه­ مربوط به 811 ياخته كه كل استان را پوشش مي­دادند از نقشه­ها استخراج شد. يك پايگاه داده (گاه ­جاي) در ابعاد 811×18914 ايجاد شد كه بر روي سطرها روز (زمان) و بر روي ستون ­ها ياخته ­ها (مكان) قرار داشت. براي هر ماه از سال بر روي هر ياخته ميانگين، آستانه­ بالا، آستانه­ پايين و انحراف معيار مدت زمان انتظار رخداد بارش محاسبه شد. براي شناسايي آستانه ­ها از آزمون t-student بهره گرفته شد. مقادير آستانه­ ها در سطح اطمينان 99 درصد برآورد شد. يافته­ هاي اين پژوهش نشان داد كه پيكربندي ناهمواري­ ها نقش مهمي در پراكنش مدت زمان انتظار رخداد بارش استان كردستان دارند. مدت زمان انتظار رخداد بارش طي ماه ­هاي مختلف سال بر روي پهنه­ استان كردستان متفاوت است. پراكنش مدت زمان انتظار رخداد بارش طي فصل ­هاي مختلف سال به­ نوعي مسير عبور سامانه­ هاي بارش­زا را بر روي استان كردستان نشان مي ­دهند. به­ طور كلي به­ لحاظ مكاني هسته­ هاي كمينه­ مدت زمان انتظار رخداد بارش در فصل بهار بر روي شمال­ غرب، در فصل تابستان بر روي شمال و شمال ­شرق، در فصل پاييز و زمستان بر روي شمال­ غرب و غرب استان قرار دارند. طولاني­ ترين و كوتاه ترين مدت زمان انتظار رخداد بارش به ترتيب مربوط به ماه­ هاي شهريور و بهمن است. در بهمن ­ماه بر روي بخش ­­هاي غربي و شمال­ غرب استان كردستان مدت زمان انتظار رخداد بارش حدود 3 روز است. درحاليكه در شهريور ماه بر روي مناطق ياد شده مدت زمان انتظار رخداد بارش به بيش از 60 روز مي ­رسد.

To doing this research daily precipitation data from 162 synoptic, climatic and rain gauge stations in and out of province during 21/3/1961 to 31/12/2012 extracted from Kurdistan Regional Water Company and meteorology organizations. By geostatistic Kriging method daily precipitation interpolated on 6×6 kilometers and one digital map has been created for each days. Then data over province on the 811 pixels that covers whole of province extracted. A database was created in dimensions of 18914×811with time (day) on the rows and pixels (place) on the column. The average, high and low hresholds and standard deviation of waiting time duration calculated for each pixel during different months. To detection thresholds the t-student test has been applied. The thresholds calculated in 99% confidence level. The results showed that Mountains features have important effects on precipitation waiting time duration. The different precipitation waiting time duration observed over Kurdistan province during different months. The distribution of precipitation waiting time during the different seasons of the year shows route of Rain-bearing systems on Kurdistan province. In total, the cores of minimum precipitation waiting time are located on the North-West of province in spring, on the North and North-East of province in summer, and on the North-West and West of province in autumn and winter. The shortest and most prolonged precipitation waiting time is related to the months of February and September respectively. In February on the part of the western and northwestern parts of Kurdish province precipitation waiting time duration is about 3 days. While waiting period in September on the mentioned areas is more than 60 days.