واكاوي حقوقي تراكم زدايي از تهران با تاكيد بر موازين حقوق شهروندي

دولت در ايران از نظر ساختار دروني يك دولت بسيط (ساده) است كه در آن افزون بر تمركز سياسي، تمركز اداري نيز وجود دارد. مي‌توان اين تمركزگرايي را علاوه بر ساختار سياسي در قانون اساسي به اقتدارگرايي مقامات حاكم نيز تسري داد. اين عنوان (بسيط) به دولت - كشورهايي اطلاق مي‌شود كه داراي يك مركز واحد عملكرد سياسي هستند. قدرت سياسي در كليت و مجموعه اختيارات و وظايف خويش توسط يك شخصيت واحد حقوقي كه همانا دولت-كشور بسيط است، اعمال مي‌شود و بافت قدرت، غيرقابل تفكيك و تجزيه‌ناپذير است. بديهي است كه تراكم‌زدايي با آيين‌نامه و بخشنامه محقق نمي‌شود؛ بلكه با راهكارهاي علمي و قانوني مانند آمايش سرزمين، دولت الكترونيك، اعمال اصول حاكم بر خدمات عمومي، اجرايي نمودن تكاليف قانوني دولت در قانون اساسي براي تراكم‌زدايي و... مي‌توان به اين مهم دست يافت. تاكنون طرح‌هاي مختلفي از جانب دولت‌ها براي نيل به كاهش تمركز از تهران مقرر شده و بعضي نيز اجرا و پياده‌سازي شده‌اند. مانند: طرح خروج كارمندان از تهران؛ طرح انتقال دستگاه‌هاي دولتي از تهران؛ طرح دوركاري و.... اما در عمل هيچ يك از آنها نتوانسته‌اند طرح‌هاي چند سويه و كل‌نگري براي كاهش تمركز در پايتخت باشند. اين تحقيق يك موضوع متاحقوقي و بين رشته‌اي است و تراكم‌زدايي از تهران يكي از معدود مباحث حقوقي، مديريتي و جامعه‌شناختي است كه تقريباً همه كارشناسان صاحب‌نظر بر وجوب آن اتفاق‌نظر دارند و اگر هم اختلاف نظري باشد؛ صرفاً در روش اجراي آن است.