كليدواژه :
انديشه علوي , حكومت , شفافيت , شاخص ساختاري , شاخص رفتاري
چكيده فارسي :
يكي از مهم‌ترين تعهدات حكمراني شايسته، تضمين حقوق بشر و شهروندي مي‌باشد و در اين جهت، «شفافيت» يكي از خصايص روشن حكمراني شايسته است كه مي‌تواند به عنوان سازوكار مؤثر حامي حقوق سياسي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي شهروندان، قدرت را به نقطه تراز مورد انتظار برساند و راهكاري ارزنده براي مبارزه با پديده‌هاي شومي باشد مانند فساد‌هاي سياسي و اقتصادي كه از مهم‌ترين چالش‌هاي حقوقي و سياسي هر جامعه‌اي مي‌تواند باشد. در اين ميان هرچند مفهوم حقوقي شفافيت، امروزه مفهومي تازه‌وارد است، ولي ريشه‌هاي مفهوم شفافيت را مي‌توان در آموزه‌هاي علوي به خصوص در دوران كوتاه حكوت ايشان يافت. علي شفافيت در حكومت را امري ضروري تلقي مي‌كرد و به صداقت و صراحت تمام، ديدگاه حكومتي و شيوه عملي خويش را با مردم و همه مخاطبان در ميان مي‌گذاشت. ايشان جز در مورد اسرار جنگي، پنهان‌كاري از مردم را مجاز نمي‌دانست. در انديشه علوي، شاخص‌ها و معيارهايي ـ اعم از ساختاري و رفتاري ـ دخيل‌اند تا با فراهم‌سازي مقدمات تحقق‌پذيري شفافيت، خير عمومي و منافع همگاني را تأمين كنند. اعلام صريح مواضع حكومت، هشدار و آگاهي‌بخشي به كارگزاران، تبيين تكاليف و حقوق متقابل كارگزاران و مردم، لزوم دسترسي آسان به كارگزاران، به‌كارگيري سطح بالايي از استانداردهاي درستكاري و اخلاق براي كاركنان، گزارش‌دهي به مردم و تبيين دلائلي تنبيه كارگزاران، شاخص‌هاي رفتاري يك حكومت شفاف است. همچنين بهره‌گيري از شاخص‌هاي ساختاري چون شبكه نظارتي گسترده و نظام قضايي مستقل، به خوبي در نيل به شفافيت مي‌تواند راهگشا باشد.
چكيده لاتين :
One of the most important commitments of a competent ruler is that he should ensure human rights as well as citizenship rights. In this regard, transparency is one of the clear qualifications of the competent ruler which, as an efficient mechanism supporting political, economic, social, and cultural rights of the citizens, can bring the power to the expected point and be a valuable means to fight inauspicious phenomena such as political and economic corruptions which are among the most important legal and political challenges every society face.
Though the legal concept of transparency is a new one, its roots may be found in Alawi teachings and in particular in his short period of ruling. Ali (a) thought as transparency in ruling as a necessity and spoke o his governmental idea and actual way of ruling frankly and explicitly. Except for war secrets, he did not consider secrecy as being permitted. In Alawi thought, some Indicators and standards- whether structural or behavioral- are involved which provide a ground for realizability of transparency, public good, and public interest. Explicitly stating the state’s positions, alarm to the agents of the states, explaining rights and duties of the agents and people towards each other, necessity of easy access to the agents, employing high level standards of honesty and morality for employees of the state, informing people and explicating reasons behind punishing agents are behavioral Indicators of a transparent state. Also, employing structural indicators such as covering supervision net as well as an independent juridical system may be useful in attaining transparency.
