بهبود جوانه زني بذر Crataegus pseudoheterophylla Pojark با كاربرد نيترات پتاسيم، اسيد سولفوريك و لايه گذاري

Improving Germination of Hawthorn (Crataegus pseudoheterophylla Pojark.) Seed by Potassium Nitrate, Sulfuric Acid and Stratification

جنس زالزالك (Crataegus L) متعلق به خانواده Rosaceae مي باشد و موارد استفاده دارويي و زينتي دارد. جوانه زني بذر در گونه هاي جنس زالزالك به دليل داشتن آندوكارپ استخواني و خواب جنين به سختي انجام مي گيرد. تحقيق حاضر به منظور شناخت موثرترين روش براي شكستن خواب و جوانه زني بذر زالزالك ايروانيCrataegus Pojark. pseudoheterophylla انجام گرفت. بدين منظور بذرها در دو آزمايش جداگانه به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با 3 تكرار در گلدان هاي پلاستيكي كاشته شدند. ابتدا تيمارهاي خراش دهي پوسته بذر با استفاده از نيترات پتاسيم با غلظت هاي 0، 2500، 5000، 7500 و 10000 ميلي گرم در ليتر و اسيد سولفوريك 98 درصد در مدت-هاي آغشتگي 0، 30، 45، 60، 90، 120، 150، 180 و 210 دقيقه انجام شد. آنگاه بذور در تركيب با لايه گذاري در حالت هاي پيوسته (يك ماه گرمادهي و سه ماه سرمادهي) و متناوب (يك ماه سرمادهي و دو هفته گرمادهي، سپس يك ماه سرمادهي و دو هفته گرمادهي و در انتها يك ماه سرمادهي) قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه در تيمار نيترات پتاسيم بيشترين درصد جوانه زني (19/33 درصد) و سرعت جوانه زني (4/18 تعداد در روز) در غلظت 10000 ميلي گرم در ليتر و لايه گذاري متناوب و در تيمار اسيد سولفوريك بيشترين درصد جوانه زني (55 درصد) و سرعت جوانه زني (8/63 تعداد در روز) در مدت زمان 120 دقيقه و لايه گذاري متناوب وجود دارد. بيشترين ميانگين زمان جوانه زني (39 و 30 روز) در هر دو تيمار خراش دهي در لايه گذاري پيوسته وجود دارد.

The genus of hawthorn (Crataegus L.), belonged to Rosaceae family has medicinal and ornamental applications. Its seed germination is poor, due to stony endocarp and embryo dormancy. This study was carried out to determine methods to break dormancy in Crataegus pseudoheterophylla seeds. For this purpose, seeds were sown in plastic pots as a factorial experiment in randomized completely block design (RCBD) with 3 replications. Treatments including chemical scarification in KNO3 for 0, 2500, 5000, 7500 and 10000 mg l-1 and concentrate sulfuric acid (H2SO4 96 %) for 0, 30, 45, 60, 90, 120, 150, 180 and 210 minutes followed by continues regime (1 month at 23 °C, then 3 months at 4 °C) and alternate regime (1 month at 4 °C and, 2 weeks at 23 °C, then 1 month at 4 °C and 2 weeks at 23 °C, finally 1 month at 4 °C) were applied. Results showed that in KNO3, the highest germination percentage (19.33 %) and germination speed (4.18 number/day) was determined at 10000 mg l-1 + alternate stratification and in sulphuric acid, the highest percentage germination (55 %) and speed germination (8.63 n/d) was determined for 120 minutes + alternate stratification. The highest mean time germination in both scarification treatments was observed in continues regime.