شكست خواب بذر در گياه .Hordeum spontaneum L

Breaking seed dormancy in Hordeum spontaneum L

چراگاه هاي امروزي برخلاف علف زارهاي طبيعي، مي‌بايست بر اساس سيستم‌هاي تناوبي به‌طور متناوب احياء گردند و خواب بذر در گراس‌هاي علوفه‌اي مانع از استقرار موفق چراگاه هاي جديد مي‌شود. شكست خواب در بذرهاي جو وحشي (spontaneum Hordeum) براي بهبود جوانه‌زني ضروري به نظر مي رسد. اين آزمايش با هدف بررسي اثر تيمارهاي مختلف فيزيكي، شيميايي، هورموني و دمايي بر خواب بذر اين گياه در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با چهار تكرار انجام شد. در اين آزمايش، دو ژنوتيپ Hordeum spontaneum كه بذرهاي تازه آنها داراي سطوح بالاي خواب بودند، مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج نشان داد، جوانه‌زني بذور تحت تاثير تيمار دماي 35 درجه سانتيگراد نيز به طور معني داري تحريك شد و در هفته چهارم به حداكثر خود رسيد (در ژنوتيپ1350TN، 86/25 % و در ژنوتيپ 951TN، 47/5 %). در اين آزمايش، هورمون GA در تحريك جوانه‌زني بذرهاي Hordeum spontaneum، كارآمد تر از ساير هورمون هاي مورد استفاده بود. بالاترين درصد جوانه‌زني در اثر تيمار GA در غلظت 100 ميلي گرم در ليتر مشاهده شد و اين تيمار جوانه‌زني را در ژنوتيپ 1350TN تا 68/75 درصد و در ژنوتيپ 951 TN تا 31/25 درصد نسبت به شاهد (بدون تيمار) افزايش داد. نتايج اين تحقيق نشان داد كه خواب بذر در گياه Hordeum spontaneum با تيمارهاي هورمون جيبرلين و استريفيكاسيون گرمايي (35 درجه سانتي‌گراد) قابل حذف است و بنابراين از نوع خواب فيزيولوژيكي سطحي مي باشد. .

Breaking seed dormancy is an essential step towards germination improvement in Hordeum vulgare ssp. spontaneum. This study was conducted to evaluate the effects of physical, chemical, hormonal and stratification treatments on Hordeum spontaneum seed dormancy. In the current research two highly dormant genotypes of Hordeum spontaneum (TN1350 and TN951) were evaluated. To this purpose, 25 seeds in four replications were placed in 9 cm petri dishes containing filter paper saturated with distilled water (control), chemical or hormonal solutions. To induce the stratification treatments, seeds were kept in 35˚C (heat stratification) or 5˚C (cold stratification) for periods of 2, 4, 6 and 8 weeks. Results indicated that heat stratification increased germination significantly. Germination percentage of seeds under 35˚C treatments increased since the second week of treating and reached the maximum in the fourth week (47.5% in TN951 and 86.25% in TN1350). Results showed that GA3 in all used concentrations was the most effective hormone in inducing germination compaired to other used hormons in this study. The highest germination percentage in Hordeum spontaneum seeds was observed in 100 mg/l GA with increased germination percentage up to 68.75% in TN1350 and 31.25 in TN951. Results of this study revealed that seed dormancy in Hordeum spontaneum can be overcomed by GA3, and heat stratification. On the other hand, seed dormancy was apparently deeper in the genotype with darker seeds )TN951( which were also less affected by after ripening treatments.