مقايسه اثر تيمار تغذيه اي و نوع بستر كشت بر برخي خصوصيات فيتوشيميايي گياه استويا

The compared effect of nutrient treatment and growth bed on some of the phytochemical characters of stevia

استويا (Stevia rebaudiana) يك گياه تجاري و دارويي مهم است كه داراي خاصيت شيرين كننده‌گي قوي بوده و براي افراد مبتلا به ديابت و چاقي مناسب مي‌باشد. هدف اين تحقيق مقايسه اثر نوع بستر و تيمارهاي غذايي بر ويژگي‌هاي فيتوشيميايي گياه استويا است. اين تحقيق در قالب طرح كاملاً تصادفي با شانزده تيمار در سه تكرار در گلخانه تحقيقاتي مركز آموزش عالي امام خميني اجرا شد. در اين آزمايش عامل نسبت ورمي‌كمپوست در سه سطح شامل بستر پايه بدون خاك متشكل از پرليت و كوكوپيت و نيز بستر متشكل از خاك مزرعه بعلاه 0، 30 و 40 درصد ورمي‌كمپوست و عامل تيمار غذايي شامل كودهاي آلي (ورمي واش و تي‌كمپوست) و محلول غذايي هوگلند بود. نتايج حاصل از تحقيق حاضر بيانگر تأثير معني دار و مثبت (01/0P<) تيمارهاي استفاده شده بر صفات مورد بررسي شامل ميزان كل پروتئين، فنل، قند محلول و قند استويولي ريبوديوزايد (rebaudioside) بود. بنابر اين استفاده از نسبت مناسب ورمي‌كمپوست در بستر بدون خاك تأثير مثبت بر برخي ويژگيهاي فيتوشيميايي مورد بررسي در اين تحقيق داشت. اگرچه در مورد شيرين-كننده استويولي (ريبوديوزايد) وجود تي‌كمپوست به تنهايي در بستر بدون خاك، قند محلول كل و فنل كل وجود ورمي واش به تنهايي در بستر بدون خاك و در مورد پروتئين محلول هوگلند در بستر خاكي بدون نياز به استفاده از ورمي-كمپوست بيشترين تأثير را داشتند.

Stevia rebaudiana Bertoni is an economically important medicinal plant which produces sweet steviol glycosides that act as a sugar substitute for diabetic and obese people. This study was conducted in order to comparing the effects of nutrient treatment and growth bed (included 16 media) on phytochemical characters of stevia grown on soil and soil less bed. The experiment was carried out in completely randomized design, three replications and the data were analyzed statistically. The studied treatments of the related characters included total protein, soluble sugar, total phenols and Rebaudioside in the form of diterpenoid glycosides. The Results indicated positive significace of (p< 0.01) due to the effect of using fertilizer and their kinds on the studied characters. Therefore soilless growth bed combined with perlit and vermicompost without additional fertilizer supply is more sufficient condition than the other media used in the study. However different additional fertilizers can help to the increasing of each components such as, tea compost for Rebaudioside, vermiwash for phenols and soluble sugar and chemical fertilizer for proteins.