معني‌شناسي قالبي و تحليل گفتمان: سوءتعبير و عدم‌درك در چند گفتگوي روزمره فارسي‌زبانان

Frame Semantics and Discourse Analysis: The case of Misinterpretation and Misunderstanding in Some Persian Conversations

معني‌شناسي قالبي فيلمور ادعا مي‌كند دانش دايره‌المعارفي به شكل قالب‌هايي در ذهن ذخيره مي‌شود و در تعبير و درك گفتمان به فرد كمك مي‌كنند. در پژوهش حاضر تلاش مي‌كنيم به پيروي از ادعاي لي (1997و 2001) مبني بر امكان كاربرد مفهوم قالب فيلمور در تحليل گفتمان به تحليل تعدادي گفتگوي روزمره فارسي‌زبانان بپردازيم و نشان دهيم كه اين قالب‌ها در درك و تعبير گفته‌ها راهگشا هستند و نبود قالب مشترك بين مشاركان مي‌تواند موجب اختلال در ارتباط به شكل سوءتعبير يا عدم‌درك شود. نتايج اين پژوهش نشان مي‌دهد اختلال در ارتباط به دليل تفاوت قالب‌ها در دو سطح قابل بررسي است. ممكن است تفاوت افراد در انواع قالب‌هايي باشد كه در ذهن دارند، در چنين شرايطي شنونده يا دچار سوءتعبير مي‌گردد يا با عدم‌درك گفته گوينده مواجه است. گاه نيز تفاوت افراد در سطح مفاهيم تحت پوشش يك قالب واحد است كه در اين موارد براي شنونده سوءتعبير ايجاد مي‌شود.

According to Lee (1997; 2001), frame as one of the fundamental concepts in cognitive linguistics, can be employed for the analysis of discourses including conversations. To this end, the present study attempts to analyze some Persian conversations by applying the concept of Frame as an analytical tool. The analysis of a number of exchanges in the daily Persian reveals that frames are useful for the interpretation of many important utterances. In other words, without a common frame a conversation can easily lead to a misinterpretation or misunderstanding. The main argument, however, will be that communication disorder, created by differences in frames, can be explained on two levels. Sometimes there are different kind of frame in participants' mind; in these situations, we can observe the hearer's misinterpretation or misunderstanding. In other situations, one definite frame includes different concepts in participants' mind, which causes misinterpretation for the hearer.