مقايسه خصوصيات مورفولوژيكي و فيتوشيميايي تعدادي از ژنوتيپ‌هاي بومي هندوانه ابوجهل (.Citrullus colocynthis L)

(Comparison of morphological and Phytochemical traits in some endogenous genotypes of bitter melon (Citrullus colocynthis L

هندوانه‌ ابوجهل (.Citrullus colocynthis L) يكي از گياهان دارويي متعلق به خانواده‌ كدوييان مي‌باشد كه از خواص مهم آن اثرات ضدديابتي، ضدويروسي، ضد‌ميكروبي و ضدسرطاني است. با توجه به اينكه گزارشي از بررسي ويژگي‌هاي ژنوتيپ‌هاي ايراني آن وجود ندارد، لذا در اين مطالعه 15 ژنوتيپ هندوانه ابوجهل ايراني از نقاط مختلف كشور جمع‌آوري و از لحاظ صفات مورفولوژيكي ارزيابي و در سه ژنوتيپ انتخابي نيز حضور ماده ضدسرطان الاتريسين بي ارزيابي شد. به منظور اندازه‌گيري صفات مورفولوژيك و تهيه نمونه‌ جهت بررسي‌هاي فيتوشيميايي، از بوته ژنوتيپ-هاي هندوانه ابوجهل در محل رويشگاه‌هاي طبيعي استفاده گرديد. نمونه‌هاي گياهي در دماي اتاق خشك شده و سپس عصاره‌گيري شدند. به‌منظور اندازه‌گيري ميزان الاتريسين بي از دستگاه كروماتوگرافي مايع با كارايي بالا استفاده شد. مقايسه ژنوتيپ‌ها بر اساس صفات مورفولوژيك نشان داد كه بين ژنوتيپ‌ها از لحاظ اكثر صفات مورد بررسي اختلاف معني‌داري وجود دارد و تجزيه خوشه‌اي بر اساس صفات مورفولوژيكي ژنوتيپ‌ها را در چهار گروه مختلف قرار داد. بررسي فيتوشيميايي سه ژنوتيپ انتخابي نيز نشان داد كه مقدار ماده ضد سرطان الاتريسين بي در اندام‌هاي مختلف اين ژنوتيپ‌ها متفاوت بوده و بيشترين مقدار آن در اندام برگ ژنوتيپ بندان مي‌باشد. تحقيق حاضر براي اولين بار نشان داد كه ماده ضد سرطان الاتريسين بي علاوه بر ميوه و برگ در ساقه و ريشه اين گياه نيز وجود دارد و مي‌توان از ساير اندام‌هاي گياه نيز اين ماده ضدسرطان را استخراج نمود.

Bitter melon (Citrullus colocynthis L.) plants belonging to cucurbitaceae family which have important properties such as anti-diabetes, anti-virus, anti-microbe and anti-cancer effects. With consideration that has not any report from characteristics assessment of its Iranian genotypes, therefore in this study 15 accessions were collected from different regions of Iran and evaluated in respect of morphological traits and ElatericinB presence was evaluated in three selected genotypes. In order to evaluate morphological traits and prepare samples for phytochemical assessments, we used bitter melon plants were grown in natural habitat. Plant samples were dried in room temperature and then were extracted. High performance liquid chromatography was used for measuring Elatericin B content. Comparison of genotypes based on morphological traits showed that significant differences have been between genotypes in respect most assessed traits. Cluster analysis based on morphological traits classified genotypes in different four groups. Phytocemical assessment of three selected genotypes showed that anti-cancer Elatericin B content in different organs is different and maximum content of it was been in leaf organ of Bandan genotype. This research is the first report showed that anti-cancer Elatericin B in addition of fruit and leaves, in stems and root of this plant so has been found and can extract anti-cancer material from other organs of plant.