تاثير تنظيم كننده هاي رشد گياهي بر رشد درون شيشه اي فندق(Corylus avellana) و توليد تاكسول در كالوس

The effect of plant growth regulators on in vitro growth of hazelnut (Corylus avellana) and taxol production in the callus

در اين تحقيق، تاثير نوع و غلظت تنظيم‌كننده‌هاي رشد گياهي مختلف (2,4-D, NAA, Kin, BAP, IBA, TDZ) بر كالوس‌زايي ريزنمونه‌هاي مختلف، تكثير درون‌شيشه‌اي فندق با استفاده از ريزنمونه گره و همچنين ميزان تاكسول در كالوس مورد بررسي قرار گرفت. ريزنمونه‌هاي بذر، برگ و ساقه فندق پس از ضدعفوني سطحي، روي محيط كشت MS حاوي 1، 2 و 4 ميلي‌گرم در ليتر 2,4-D و NAA در تركيب با Kin و BAP (0/5 و 1 ميلي‌گرم در ليتر) كشت شدند. علاوه ‌بر اين، به‌منظور تكثير درون‌شيشه‌اي، ريزنمونه‌هاي تك ‌گره فندق تهيه شده و روي محيط كشت MS حاوي سطوح مختلف تنظيم‌كننده‌هاي رشد گياهي كشت شدند. نتايج نشان داد كه درصد كالوس‌زايي ريزنمونه برگ به‌طور معني‌داري بيشتر از بذر و ساقه است. بيشترين درصد كالوس‌زايي و وزن تر كالوس در محيط‌ MS حاوي دو ميلي‌گرم در ليتر 2,4-D و 0/5 ميلي‌گرم در ليتر BAP مشاهده گرديد. در ريزنمونه‌هاي تك گره فندق بيشترين درصد ريشه‌زايي در محيط MS حاوي دو ميلي‌گرم در ليتر NAA و 5/0 ميلي‌گرم در ليتر Kin و در محيط MS حاوي چهار ميلي‌گرم در ليتر NAA و 5/0 ميلي‌گرم در ليتر Kin مشاهده شد. بيشترين تعداد برگ نيز در محيط MS حاوي BAP به‌همراه 0/05 ميلي‌گرم در ليتر IBA و محيط MS حاوي 5/2 ميلي‌گرم در ليتر TDZ و 0/05 ميلي‌گرم در ليتر IBA مشاهده شد. بيشترين مقدار تاكسول در كالوس‌هاي حاصل از ريزنمونه بذر و برگ در محيط كشت MS حاوي يك ميلي‌گرم در ليتر 2,4-D به‌همراه 0/5 ميلي‌گرم در ليتر BAP به‌دست آمد.

In this research, the effects of type and concentration of plant growth regulators (2,4-D, NAA, Kin, BAP, IBA, TDZ) on callus induction from different explants, in vitro micropropagation of hazelnut via single node explants and also amount of taxol in callus were investigated. For this, seed, leaf and stem explants surface sterilized with different treatment and cultured on MS medium containing 2,4-D or NAA (1, 2 and 4 mg/l) in combination with Kinetin and BAP (0.5 and 1 mg/l). In addition, in order to in vitro micropropagation, single node explants were prepared and cultured on MS medium containing different levels of plant growth regulators. The results indicated that the percentage of callus induction from leaf explants was significantly (p≤ 0.01) higher than that of seed and stem. The highest percentage of callus induction and fresh weight of callus was observed on MS medium containing 2 mg/l 2,4-D and 0.5 mg/l BAP. The highest percentage of root induction in single node explants of hazelnut was observed on MS medium containing 2 mg/l NAA and 0.5 mg/l Kin and the MS medium containing 2 or 4 mg/l NAA and 0.5 mg/l Kin. The highest number of leaves was obtained on MS medium containing BAP and 0.05 mg/l IBA and MS medium containing 2.5 mg/l TDZ and 0.05 mg/l IBA. The highest content of taxol was observed in the calli derived from seed and leaf explants on MS medium supplemented with 1 mg/l 2,4-D and 0.5 mg/l BAP.