مطالعه ويژگيهاي اكولوژيكي گونه كَوَر (.Capparis spinosa L) در برخي از رويشگاههاي استان قم

Study of ecological characteristics of some Capparis spinosa L. habitats in Qom province

كَوَر با نام علمي .Capparis spinosa L از تيره Capparaceae يكي از مهمترين گياهان دارويي است كه در نواحي گرم و نيمه گرم جهان رويش دارد. در پژوهش حاضر برخي از ويژگيهاي اكولوژيكي اين گونه در سه رويشگاه استان قم به روش تصادفي – سيستماتيك مورد مطالعه قرار گرفت. در هر رويشگاه سه ترانسكت در جهت شيب كلي و با فاصله 100 متر از يكديگر در نظر گرفته شد و روي هر ترانسكت 10 پلات 4 مترمربعي با فاصله 20 متر از يكديگر استقرار يافتند. در داخل پلاتها صفاتي از قبيل سطح پوشش، قطر و طول ساقه اندازهگيري و تعداد پايهها و ميوهها شمارش گرديد. همچنين در هر رويشگاه، سه نمونه خاك از عمق تجمع ريشه برداشت شد و برخي از ويژگيهاي فيزيكي و شيميايي آنها مورد سنجش قرار گرفت. دادههاي به دست آمده با استفاده از آناليز واريانس يكطرفه (ANOVA) مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه از لحاظ سطح پوشش در رويشگاهها اختلاف معنيداري در سطح احتمال 0/1، ارتفاع و تراكم در سطح 1 و قطر ساقه و تعداد ميوه اختلاف معنيداري در سطح 5 درصد وجود دارد. جهت تعيين فاكتورهاي مؤثر در پراكنش گياه از تجزيه مؤلفههاي اصلي (PCA) استفاده گرديد. نتايج نشان داد مهمترين عوامل مؤثر در پراكنش اين گونه، ميانگين حداكثر دما، حداقل و حداكثر دماي مطلق، اسيديته، ماده آلي، ازت، فسفر، پتاسيم و بافت خاك ميباشند.

Capparis spinosa L. (Capparaceae) is one of the most important medicinal plants that are wide-spread in tropical and subtropical areas of the world. In this research, some ecological characteristics of this species were studied in random-systematic method in three habitats of Qom province. In each habitat, three transect were provided in the direction of the general slope and with 100 meters distance from each other, and 10 plots 4m2 at a distance of 20 meters from each other were placed on each transect. In each plot such traits as: coverage, diameter of stem and length of longest stem were measured and the number of bush and fruit were counted. Also, three soil samples were taken from the depth gathering of roots and some of their chemical and physical properties were measured. The obtained data were analyzed by One way ANOVA. Results showed that there is significant differences (p<0.01) of coverage, lenth and density of plant and also diameter of stem and number of fruit (p<0.05) between the habitats. In order to determine effective factors of plant distribution, principle component analysis (PCA) was used. Results show that average of maximum temperature, absolute of maximum and minimum temperature, pH, OC, N, P, K and texture of soil are the most effective factorson distribution of this species.