مطالعه برخي ويژگي هاي اكولوژيكي گونه پنج انگشت (.Vitex agnus castus L) در استان قم

Study of some ecological characteristics of Vitex agnus-castus L. in Qom province

گونه ي پنج انگشت (.Vitex agnus-castus L) از خانواده ي نعناعيان (Lamiaceae) است و بومي مناطق آسياي مركزي و مديترانه اي مي باشد. در اين پژوهش برخي از ويژگي هاي اكولوژيكي گونه در دو رويشگاه مهم آن در استان قم با نمونه برداري به روش تصادفي – سيستماتيك مورد مطالعه قرار گرفت. در اين رويشگاه ها، تراكم، سطح پوشش، ارتفاع، قطر ساقه، گونه هاي همراه و ميزان زادآوري گونه اندازه گيري شد. همچنين براي تشريح خاك در هر يك از رويشگاه ها، سه نمونه خاك از عمق تجمع ريشه برداشت شد و برخي از ويژگي هاي فيزيكي و شيميايي آنها از قبيل: بافت خاك، هدايت الكتريكي، اسيديته، نيتروژن، فسفر، پتاسيم و مواد آلي اندازه گيري شد. داده هاي به دست آمده با استفاده از آناليز واريانس يك طرفه (ANOVA) در نرم افزار Minitab ver.17 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه بين دو رويشگاه از نظر ارتفاع گياه اختلاف معني داري در سطح احتمال 5 درصد وجود دارد (P<0.05). جهت تعيين فاكتورهاي مؤثر در پراكنش گياه از آناليز تجزيه مؤلفه هاي اصلي (PCA) استفاده گرديد. نتايج كلي نشان داد كه مهمترين عوامل مؤثر در تفكيك رويشگاهي اين گونه فسفر، ماسه و هدايت الكتريكي است.

Vitex agnus-castus species of Lamiaceae family and is native to the Mediterranean region and Central Asia. In this investigation, some ecological characteristics of this species were studied in two representer sites representing in Qom province (Iran) in random-systematic method. In these sites, density, coverage, height, stem diameter, companion species and regeneration of Vitex were measured. Cover shrubs were determined by measuring the diameter of large and small crown. Also, three soil samples were taken from the depth gathering of roots and some of their chemical and physical properties were measured. The measured characteristics of soil included texture, electrical conductivity (EC), acidity (pH), nitrogen (N), phosphorus (P), potassium (K) and organic matter (OM). The raw data were analyzed by ANOVA method in Minitab software ver.14. According to the results, plants height, show significant difference at 5% level (P<0.05). To determine the major factors affecting plant distribution, Principle component analysis (PCA) as implemented in minitab ver. 14 was used. The overall results showed that the most important factors in classification of the species of these sites, were phosphorus (P), sand and EC.