عرفان منطقي يا منطق عرفاني؟ معرفي و نقد اجمالي كتاب عرفان و منطق

در اين مقاله كتاب عرفان و منطق را كه برآمده از مجموعۀ مقالات برتراند راسل است معرفي و به‌ اجمال نقد مي‌ كنيم. پس از معرفي كلي اثر، به امتيازها و كاستي‌ هاي آن در دو بُعد شكلي و محتوايي توجه و، از ميان مقالات، بر مقالۀ «عرفان و منطق» تأكيد مي‌ كنيم. راسل در اين نوشته از زاويۀ طرح چهار مسئله به مَسلك عرفا مي‌ پردازد و آن را نقد مي‌ كند. اين چهار مسئله عبارت‌اند از: 1. اذعان به دو تمايل متفاوت در انسان براي شناختن عالَم يعني عرفان و علم؛ 2. تلاش بزرگان فلسفه براي هماهنگ كردن اين دو نياز؛ 3. مشخصه‌ هاي چهارگانۀ فلسفۀ عرفاني، يعني اعتقاد به بينش در برابر دانش استدلالي، اعتقاد به وحدت و انكار تكثر و تضاد، انكار واقعيت‌ داري زمان و توهمي دانستن بدي؛ و 4. اشتباه عرفان در هر يك از اين چهار جنبه. در مقالۀ حاضر، با طرح اين عناوين،‌ آن‌ ها را تحليل خواهيم كرد؛ نگاه تجربه‌ گرايي راسل سبب شده تا عرفان را از اين منظر تحليل كند و لذا اگر هم به عرفان معتقد باشد به عرفاني منطقي روي آورد.